Czym jest mobbing?

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

1. Co to jest mobbing?

Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi. Polegają one na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołując u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodując lub mając na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

2. Portret psychologiczny dręczyciela– mobbera oraz ofiary mobbingu.

Bardzo często jest to osoba o wyolbrzymionym poczuciu własnej wartości, która przecenia swoje umiejętności i wiedzę, nie przyjmuje krytyki innych i stosuje szykany wobec każdego, kto odważy się być krytyczny.

Nie udało się natomiast jednoznacznie wskazać cech psychicznych ofiary. Może nią być każdy. Wśród ofiar mobbingu jest wiele osób pracowitych, zaangażowanych w wykonywanie swoich obowiązków, przewyższających kompetencjami i wykształceniem nie tylko współpracowników, ale też zwierzchników.

3. Trzy kategorie czynników, które sprzyjają powstaniu mobbingu.

Według raportu na temat działan mobbingowych w pracy ( Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych – Wrzos nr 7) można wyróżnić trzy kategorie czynników, które sprzyjają powstaniu mobbingu. Są nimi:

• czynniki związane z działalnością zakładu pracy jako organizacja, w tym przede wszystkim zła struktura organizacyjna, koncentracja nadmiernej władzy przez przełożonych;
  
• czynniki osobiste, a wśród nich zawiść, nieżyczliwość, odwracanie przez mobbera uwagi od własnych błędów;
  
• czynniki makrospołeczne – bezrobocie, nadmierne uprawnienia do sprawowania władzy.

Mobbing najczęściej dotyczy osób zatrudnionych na czas nieokreślony. Dominujące działania mobbingowe maja na celu zaburzenie społecznego odbioru osoby prześladowanej. Wytworzenie takiej sytuacji powoduje, że „funkcje mobbera” w dręczeniu ofiary współpracownicy przejmują nieświadomie.

4. Rożne formy mobbingu.

Europejscy partnerzy społeczni zwrócili uwagę na różne formy mobbingu:

– psychiczną, fizyczną lub o charakterze seksualnym,

– mające charakter jednorazowy lub stały,

– występujące nie tylko pomiędzy przełożonym a pracownikiem, ale również pomiędzy samymi pracownikami, a także ze strony osób trzecich,

– od drobnych przypadków braku szacunku do czynów noszących znamiona przestępstwa.

5. Mobbing: jak sobie z nim radzić – strategie.

Jak najszybciej wyjdź ze schematu „ofiary” (bierny, osaczony, zahukany, odizolowany).

Powiedz swojemu „prześladowcy”, że nie pozwolisz na poniżanie, zastraszanie, nękanie itp. (odwołaj się do konkretnych zachowań oraz sytuacji). Nidy nie przestawaj na rozmowie sam z mobberem (wykorzystaj obecność świadków – współpracowników).

Napisz notatkę do przełożonego zdającą sprawę z sytuacji oraz poproś o potwierdzenie jej odebrania. Zażądaj podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie mobbingowi (zgodnie z kodeksem pracy).

Szukaj sojuszników – takich, którzy są związani z miejscem pracy (współpracownicy, związek zawodowy) oraz poza pracą (rodzina, przyjaciele, itp.).

Postaraj się przeformułować sytuację mobbingową na inną (np. trudność w komunikacji, rozbieżność oczekiwań itd.) w celu znalezienia korzystnego rozwiązania dla Ciebie oraz pracodawcy (np. w formie mediacji).

Dokumentuj wszystko, co ma związek ze sprawą (w formie notatek).

Zwróć się o pomoc do związków zawodowych, stowarzyszeń antymobbingowych.

Bibliografia:

Ewelina Tymoszuk; Marcin Tymoszuk; Jak radzić sobie z mobbingiem – strategia; 10 nr 2/2018 r. pielegniarki.info.pl

Maria Teresa Romer; Mobbing i jego konsekwencje; Prawo Pracy nr 12, Wydawca „Librata”2005.

Stres w miejscu pracy – stan prawny, przeciwdziałanie oraz działania związków zawodowych; With financial support from the European Union.