Niepełnosprawny też pracuje

Od kilku lat rośnie współczynnik aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością. Przybywa także przedsiębiorców doceniających korzyści z zatrudniania takich pracowników.

Według danych z 2019 roku wskaźnik aktywności zawodowej niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wyniósł 28,8%, podczas gdy w przypadku ludzi sprawnych jest to 81%. W przypadku osób z niepełnosprawnością mówimy o sporej grupie zawodowej, która liczy 458 tys., przy czym 425 tys. stanowiły osoby pracujące, a 33 tys. osoby poszukujące zatrudnienia i zarejestrowane w urzędach pracy jako bezrobotni.

Nie wiemy jeszcze jakie skutki dla zatrudnienia w tej grupie społecznej miała epidemia koronawirusa, ale od ponad 10 lat obserwowaliśmy stały wzrost współczynnika aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych – w 2009 roku ten wskaźnik wynosił około 24,5%. Niewątpliwie to efekt tego, że sami niepełnosprawni są bardziej świadomi roli pracy w ich życiu, że zapewnia im ona większy poziom samodzielności, niezależności, że buduje więzi społeczne.

Trzeba podkreślić, że w 2019 roku większość niepełnosprawnych osób należała do otwartego, a nie chronionego przez państwo rynku pracy (pracodawca otrzymuje wtedy np. refundację części wynagrodzenia pracownika). To dlatego, że wielu przedsiębiorców nie boi się już zatrudniać osób z niepełnosprawnością, widzą w tym więcej korzyści dla swoich firm niż problemów. I niekoniecznie chodzi o korzyści finansowe.

Niepełnosprawność i aktywność zawodowa osoby z niepełnosprawnością nie muszą się wzajemnie wykluczać – podkreśla prof. dr hab. n. med. Janusz Kocki, Przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron Plus. – Osoba z niepełnosprawnością wnosi wiele pozytywnych wartości do pracy zespołu, dlatego należy dać jej szansę. Szczególnie, że dla osoby z niepełnosprawnością, praca zawodowa stanowi nie tylko źródło dochodów, ale również formę terapii i rehabilitacji zawodowej. Z drugiej strony, zespół pracowników może skorzystać na poprawie wzajemnych relacji i empatii, co wpływa na jakość wykonywanej pracy  – dodaje.

Taka osoba jest nie mniej wydajna od pracownika w pełni sprawnego, a często nawet może się pochwalić lepszymi wynikami w pracy. To pozwala na likwidowanie braków kadrowych. Jednocześnie przedsiębiorca odnosi korzyści wizerunkowe, bo prezentuje się jako pracodawca, który nikogo nie dyskryminuje w polityce zatrudnieniowej, a tym samym może być też pewien, że łatwiej mu będzie w przyszłości pozyskać na rynku kompetentnych pracowników. Jak wynika z badań socjologicznych, ludzie generalnie lepiej postrzegają takiego pracodawcę, a jego pracownicy są bardziej lojalni i produktywni. Są też badania, które dowodzą, że zatrudnianie osób z niepełnosprawnością wzmacnia kulturę organizacyjną w przedsiębiorstwie i poprawia relacje w zespole, a więc działa pozytywie także na pozycję w zakładzie zdrowych pracowników.

Fundacja Orlen już po raz drugi uczestniczy w projekcie STOP Barierom, prowadzanym na rzecz osób z niepełnosprawnością. Akcje tego typu są bardzo ważne, ponieważ pozwalają wpływać na zmianę podejścia pracodawców do niepełnosprawnych pracowników  i przełamywać bariery związane z zatrudnianiem tej grupy społecznej – wskazuje Marta Soluch, Prezes Fundacji ORLEN i dodaje – W naszym rozumieniu pracownik niepełnosprawny jest pracownikiem pełnoprawnym i tylko tak powinniśmy o takich osobach myśleć.

Trwa II edycja kampanii na rzecz aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością pod nazwą STOP Barierom. Celem projektu jest przełamywanie stereotypów dotyczących pracowników z niepełnosprawnością, zachęcenie firm i instytucji do zatrudniania osób z dysfunkcjami oraz dostarczanie rzetelnej wiedzy w zakresie zmieniających się przepisów prawa.