Sytuacja osób niepełnosprawnych studiujących i pracujących naukowo oraz eliminowanie barier z jakimi spotykają się w środowisku akademickim – to jedne z wiodących tematów wirtualnej debaty pt. ,,Nauka bez Barier – V konferencja Naukowa. Genom. Medycyna Personalizowana’’.

Organizatorem konferencji, która odbędzie się 19 listopada na wirtualnej platformie www.medycynapersonalizowana.online (początek o godz. 9.00 ), jest Fundacja na rzecz umacniania więzi rodzinnych i społecznych Neuron +, we współpracy z Polską Akademią Nauk. Wydarzenie jest skierowane do całego środowiska naukowego, osób z niepełnosprawnością oraz ich rodzin i opiekunów. Program naukowy Konferencji obejmuje sesje ustne i plakatowe w dwóch grupach tematycznych: ,,Nauka bez Barier’’ oraz ,,Genom. Medycyna Personalizowana’’.

Sesje naukowe ustne i posterowe w obszarze ,,Nauka bez Barier’’ będą okazją do prezentacji aktualnej sytuacji osób z niepełnosprawnością na uczelniach wyższych oraz nowych rozwiązań eliminujących bariery, jakie napotykają oni w środowisku akademickim. To nie tylko ograniczona  dostępność architektoniczna budynków (sal dydaktycznych, bibliotek, czytelni, akademików), ale także brak możliwości użytkowania specjalistycznego sprzętu przez osoby niedowidzące lub niesłyszące. Inne bariery dotyczą ograniczonych możliwości rozwoju naukowego czy komunikacji interpersonalnej, co często wynika ze stereotypów, uprzedzeń ze strony części kadry akademickiej. Z kolei część konferencji dotycząca medycy personalizowanej skupi się m.in. na takich obszarach jak analiza genomu, choroby neurodegeneracyjne czy terapie z wykorzystaniem komórek macierzystych.

Tegoroczna konferencja została również dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wystąpienia prelegentów w trakcie spotkania będą posiadały napisy oraz tłumaczenie na język migowy, które dodatkowo będzie widoczne podczas pytań zadawanych przez uczestników i odpowiedzi. Na uwagę zasługuje też fakt, że całość wydarzenia zostanie w pełni realizowana w środowisku 3D, które oferuje warunki zbliżone do tradycyjnej konferencji, a dodatkowo zapewnia możliwość interakcji między uczestnikami.

Cieszę, że mimo epidemii wirusa COVID-19 udało nam się zorganizować kolejną edycję konferencji, która w tym roku odbywa się pod hasłem ,,Nauka bez Barier. Wydarzenie będzie realizowane w trybie online, więc tym bardziej jestem usatysfakcjonowany, że na nasze zaproszenie do udziału, odpowiedziało tyle wybitnych osobistości ze świata nauki, z całej Polski. – podkreśla prof. dr hab. n. med. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron Plus.

I dodaje: – Temat niepełnosprawności jest niezmiernie ważny, zwłaszcza w czasie pandemii, która bardzo mocno dotyka osoby niepełnosprawne. Dlatego chciałbym gorąco zachęcić osoby z niepełnosprawnością i ich najbliższych do udziału w konferencji. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny zarówno dla wykładowców jak i uczestników i słuchaczy.

Konferencja naukowa jest jednym z elementów ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej ,,Nauka bez Barier’’ na rzecz dostępności edukacji na poziomie akademickim dla osób z niepełnosprawnością. Patronat nad projektem objęło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a jego główne cele to aktywizacja osób niepełnosprawnych do korzystania z oferty studiów wyższych i podejmowania działalności naukowej oraz zwiększenie dostępności uczelni i środowisk akademickich dla osób z niepełnosprawnością. 

Projekt finansowany w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą ,,DIALOG’’ w latach 2019-2020.

Patronat honorowy konferencji naukowej ,,Nauka bez Barier’’

Partnerzy medialni konferencji naukowej ,,Nauka bez Barier’’

Od kilku lat rośnie współczynnik aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością. Przybywa także przedsiębiorców doceniających korzyści z zatrudniania takich pracowników.

Według danych z 2019 roku wskaźnik aktywności zawodowej niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wyniósł 28,8%, podczas gdy w przypadku ludzi sprawnych jest to 81%. W przypadku osób z niepełnosprawnością mówimy o sporej grupie zawodowej, która liczy 458 tys., przy czym 425 tys. stanowiły osoby pracujące, a 33 tys. osoby poszukujące zatrudnienia i zarejestrowane w urzędach pracy jako bezrobotni.

Nie wiemy jeszcze jakie skutki dla zatrudnienia w tej grupie społecznej miała epidemia koronawirusa, ale od ponad 10 lat obserwowaliśmy stały wzrost współczynnika aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych – w 2009 roku ten wskaźnik wynosił około 24,5%. Niewątpliwie to efekt tego, że sami niepełnosprawni są bardziej świadomi roli pracy w ich życiu, że zapewnia im ona większy poziom samodzielności, niezależności, że buduje więzi społeczne.

Trzeba podkreślić, że w 2019 roku większość niepełnosprawnych osób należała do otwartego, a nie chronionego przez państwo rynku pracy (pracodawca otrzymuje wtedy np. refundację części wynagrodzenia pracownika). To dlatego, że wielu przedsiębiorców nie boi się już zatrudniać osób z niepełnosprawnością, widzą w tym więcej korzyści dla swoich firm niż problemów. I niekoniecznie chodzi o korzyści finansowe.

Niepełnosprawność i aktywność zawodowa osoby z niepełnosprawnością nie muszą się wzajemnie wykluczać – podkreśla prof. dr hab. n. med. Janusz Kocki, Przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron Plus. – Osoba z niepełnosprawnością wnosi wiele pozytywnych wartości do pracy zespołu, dlatego należy dać jej szansę. Szczególnie, że dla osoby z niepełnosprawnością, praca zawodowa stanowi nie tylko źródło dochodów, ale również formę terapii i rehabilitacji zawodowej. Z drugiej strony, zespół pracowników może skorzystać na poprawie wzajemnych relacji i empatii, co wpływa na jakość wykonywanej pracy  – dodaje.

Taka osoba jest nie mniej wydajna od pracownika w pełni sprawnego, a często nawet może się pochwalić lepszymi wynikami w pracy. To pozwala na likwidowanie braków kadrowych. Jednocześnie przedsiębiorca odnosi korzyści wizerunkowe, bo prezentuje się jako pracodawca, który nikogo nie dyskryminuje w polityce zatrudnieniowej, a tym samym może być też pewien, że łatwiej mu będzie w przyszłości pozyskać na rynku kompetentnych pracowników. Jak wynika z badań socjologicznych, ludzie generalnie lepiej postrzegają takiego pracodawcę, a jego pracownicy są bardziej lojalni i produktywni. Są też badania, które dowodzą, że zatrudnianie osób z niepełnosprawnością wzmacnia kulturę organizacyjną w przedsiębiorstwie i poprawia relacje w zespole, a więc działa pozytywie także na pozycję w zakładzie zdrowych pracowników.

Fundacja Orlen już po raz drugi uczestniczy w projekcie STOP Barierom, prowadzanym na rzecz osób z niepełnosprawnością. Akcje tego typu są bardzo ważne, ponieważ pozwalają wpływać na zmianę podejścia pracodawców do niepełnosprawnych pracowników  i przełamywać bariery związane z zatrudnianiem tej grupy społecznej – wskazuje Marta Soluch, Prezes Fundacji ORLEN i dodaje – W naszym rozumieniu pracownik niepełnosprawny jest pracownikiem pełnoprawnym i tylko tak powinniśmy o takich osobach myśleć.

Trwa II edycja kampanii na rzecz aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością pod nazwą STOP Barierom. Celem projektu jest przełamywanie stereotypów dotyczących pracowników z niepełnosprawnością, zachęcenie firm i instytucji do zatrudniania osób z dysfunkcjami oraz dostarczanie rzetelnej wiedzy w zakresie zmieniających się przepisów prawa. 

Epidemia korona wirusa z dnia na dzień zmieniła naszą codzienność – odwołane imprezy; zawieszone połączenia lotnicze; zamknięte szkoły, przedszkola, a co ważniejsze instytucje państwowe funkcjonujące inaczej niż dotychczas. Dla wielu z nas jest to duże utrudnienie, a tym bardziej większe dla osób z niepełnosprawnościami. Z pomocą może przyjść tutaj telefoniczna aplikacja e-niezbędnik.

Aplikacja e-niezbędnik to kontynuacja internetowego e-niezbędnika dla osób
z niepełnosprawnościami, który Fundacja Neuron Plus stworzyła w ramach ogólnopolskiej informacyjno-edukacyjnej kampanii STOP Barierom. Można w niej znaleźć zebrane informacje dotyczące ulg i przywilejów jakie są dostępne w Polsce dla osób z niepełnosprawnościami, a także dla ich rodzin i opiekunów. Aplikacja ma celu ułatwić wszystkim tym osobom pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. Szczególnie w zaistniałej sytuacji, kiedy nie ma możliwości fizycznego kontaktu z urzędnikami a ten telefoniczny często jest ograniczony.

Aplikacja e-niezbędnik została podzielona na kilka obszarów, takich jak ZUS, PFRON, Opieka społeczna, ulgi i udogodnienia, orzeczenia o niepełnosprawności oraz ważne kontakty. Wszystkie zagadnienia zostały też podzielone na kilka bloków związanych z lekkim stopniem niepełnosprawności, umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, znacznym stopniem niepełnosprawności oraz treściami przeznaczonymi dla dzieci do 16 roku życia, ich rodzin i opiekunów. I tak w aplikacji można znaleźć kontakty do ważnych instytucji państwowych czy dowiedzieć się czym jest  renta socjalna, a czym zasiłek pielęgnacyjny i dodatek pielęgnacyjny.

Co ciekawe aplikacja e-niezbędnik została stworzona z uwzględnieniem potrzeb osób mających problem ze wzrokiem. Istnieje bowiem możliwość dostosowania do swoich potrzeb wielkości czcionki oraz koloru aplikacji. Jej pobranie również nie powinno przysparzać problemów. Wystarczy wejść na stronę APP Store lub Google Play, albo zeskanować specjalne QR kody.

Więcej informacji o aplikacji znajduje się na poniższej podstronie: https://stopbarierom.pl/warto-wiedziec/aplikacja-e-niezbednik/

Zmysły słuchu oraz wzroku mają fundamentalne znaczenie – oddziałują na funkcjonowanie człowieka i warunkują jego samodzielność. Niedosłuch stanowi ważną kwestię społeczną biorąc pod uwagę wpływ jaki wywiera na życie konkretnej osoby.

Istotną rolę odgrywa skala tego problemu. Światowa Organizacja Zdrowia oszacowała liczbę osób z niedosłuchem na świecie, na 466 milionów, co stanowi 6.1% populacji. WHO prognozuje, że liczba ta wzrośnie do 630 milionów do 2030 roku oraz 900 milionów do roku 2050.

Typowy obraz kliniczny niedosłuchu związanego z wiekiem to stopniowo narastające obustronne, symetryczne osłabienie słuchu objawiające się na początku złą słyszalnością tonów o wysokiej częstotliwości, upośledzeniem rozumienia mowy, szumami usznymi o nasilającej się dokuczliwości w ciszy – podkreśla Andrzej Kucharski z Katedry i Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, ekspert Fundacji Neuron Plus.

Charakterystyczne jest też złe rozumienie szeptu i mylenie zgłosek bezdźwięcznych. Zaburzenia rozumienia mowy dają o sobie znać szczególnie w utrudnionych warunkach akustycznych; w pomieszczeniach, gdzie występuje pogłos, wiele źródeł dźwięku, hałas itp. Niedostateczną orientację w przestrzeni pogłębiają zaburzenia zdolności lokalizowania źródła dźwięku (tzw. zaburzenia słyszenia kierunkowego).

Trudności z komunikacją z otoczeniem prowadzą do unikania miejsc hałaśliwych, zamykania się w sobie, izolacji oraz spadku aktywności socjalnej. Co z kolei prowadzi do zaburzeń w sferze psychiki i osobowości, spadku aktywności rodzinnej, zawodowej, intelektualnej, pogorszenia samooceny.

Taka osoba często ma też utrudniony dostęp do wielu usług w przestrzeni publicznej i komercyjnej. Funkcjonowanie w miejscach gdzie główną formą komunikacji jest przekaz werbalny np. urzędach, bankach, sklepach bywa dla niedosłyszących ogromnym wyzwaniem. Obsługujący nie zawsze mają wystarczająco czasu, cierpliwości lub umiejętności czy możliwości technicznych, by próbować porozumieć się z niesłyszącymi osobami w inny sposób. – wskazuje przedstawiciel Fundacji.

Często występujący u ludzi starszych brak akceptacji swoich dolegliwości powoduje próby ukrywania ich przed otoczeniem, co w połączeniu z trudnościami w porozumiewaniu się prowadzi do narastania konfliktów.

Zjawiskiem niekorzystnym jest powszechnie występujący brak programu treningu słuchowego dla osób dorosłych, w tym dla seniorów. Publiczne zakłady opieki zdrowotnej jako priorytet przyjmują opiekę nad dziećmi, pozostawiając kwestie pomocy dorosłym na drugim planie – nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.

Od kilkudziesięciu lat, oprócz konwencjonalnego protezowania (korekcji) słuchu, stosuje się z dużym powodzeniem implanty ślimakowe, przeznaczone dla osób z głębokim niedosłuchem lub głuchotą. Badania wykazały, że jest to metoda bardzo skuteczna oraz bezpieczna także u pacjentów powyżej 60-go roku życia. W subiektywnej ocenie pacjentów po roku od operacji wszczepienia implantu rozumienie mowy poprawiło się aż o 180%, słyszenie przestrzenne o 135%, a jakość słyszenia o 98%.  W istotny sposób poprawiła się też ogólna jakość życia – o ok. 33%.

Bibliografia:

Czerniejewska-Wolska H., Kałos M., Sekula A., Piszczatowski M., Rutkowska J., Rogowski M., Zadrożniak M., Szymański M., Klatka J., Durko M. et. al. Quality of life and hearing after cochlear implant placement in patients over 60 years of age. Otolaryngol Pol 2015; 69 (4): 34-39

https://www.who.int/deafness/estimates/en/

Naumann Diagnostyka różnicowa w otorynolaryngologii. Objawy, zespoły i problemy interdyscyplinarne

Skrzypek A., Sekula A., Deryło M., Kuśmierczyk J., Talar M. Ocena niedosłuchu u osób powyżej 60 r.ż. korzystających z aparatów słuchowych. Otolaryngologia polska 68 (2014) 25–29

Veras R., Mattos L. Audiology and Aging: literature review and current horizons Brazilian Journal of Otorhinolaryngology, Volume 73, Issue 1, January–February 2007, Pages 122-128

Raman G., Lee J., Chung M., Gaylor J.M., Sen S., Rao M., Lau J., Poe D.S., Neault M.W.: Effectiveness of cochlear implants in adults with sensorineural hearing loss; Technology Assessment Report; June 17, 2011; Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2011 Jun.; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0073442/pdf/TOC.pdf (z dn. 10.07.2015).

Miller G., Miller C., Marrone N., Howe C., Fain M., Jacob A.; The impact of cochlear implantation on cognition in older adults: a systematic review of clinical evidence; BMC Geriatrics (2015) 15:16.

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

Rehabilitacja psychologiczna – specjalistyczne świadczenie zdrowotne polegające na złożonym ciągu oddziaływań psychologicznych i zastosowaniu programów ćwiczeń, dostosowanych do specyficznych trudności pacjenta. Działania te służą rozwijaniu lub przywracaniu sprawności i aktywności życiowej chorych z rozmaitymi dysfunkcjami ośrodkowego układu nerwowego.

Rehabilitacja psychologiczna – polega na udzieleniu osobie niepełnosprawnej pomocy w pokonywaniu oporów psychicznych związanych z niepełnosprawnością oraz w przystosowaniu się do otoczenia. Warunkiem niezbędnym do efektywnego przebiegu kompleksowej rehabilitacji są: akceptacja, motywacja, aktywna postawa, realna ocena swoich możliwości, adaptacja do życia, wypracowanie nowego planu życiowego, psychoterapia, ergoterapia (terapia zajęciowa ; muzykoterapia, psychorysunek, biblioterapia, choreoterapia).

Dlaczego rehabilitacja psychologiczna jest ważna?

Rehabilitacja psychologiczna – jej oddziaływania służą przywracaniu psychicznych czynności, usprawnianiu działania, zwiększaniu aktywności życiowej osoby niepełnosprawnej, poprawie jakości jej życia.

Rehabilitacja psychologiczna towarzyszy leczeniu oraz innym rehabilitacyjnym działaniom, może też być działaniem odbywającym się etapami.

Rehabilitacja psychologiczna – cele

Celem psychologicznych rehabilitacyjnych działań jest doprowadzenie do możliwie największej poprawy w zakresie sprawności psychicznych chorych.

Polski model rehabilitacji medycznej

Rehabilitację medyczną według polskiego modelu Degi cechowały cztery przymiotniki: powszechna, wczesna, kompleksowa i ciągła.

1. Powszechność, czyli dostępność dla wszystkich chorych, odnosi się również do pojęcia interdyscyplinarności – rehabilitacja musi obejmować wszystkie dziedziny medycyny.

2. Wczesne zapoczątkowanie – rozumiane jako usprawnianie pacjenta zarówno przed planowym zabiegiem operacyjnym jak i zaraz po zabiegu w postaci ćwiczeń w łóżku (ćwiczeń oddechowych, izometrycznych, biernych, wspomaganych, czynnych). Wczesne zapoczątkowanie jest również istotną podstawą rehabilitacji wszystkich innych, m.in. neurologicznej – po udarach mózgowych.

3. Kompleksowość. Rehabilitacja znacznej części pacjentów ma charakter leczenia funkcjonalnego – zleconej przez lekarza kinezyterapii, oraz zabiegów fizykalnych, po których pacjent odzyskuje sprawność i powraca do funkcjonowania. W przypadku, gdy uraz bądź schorzenie całkowicie zmienia sytuację życiowa chorego należy wprowadzać rehabilitację kompleksową prowadzoną przez zespół) rehabilitacyjny.

Kompleksowa rehabilitacja wiąże się więc z pojęciem interdyscyplinarności, czyli zakłada udział lekarzy różnych specjalności w zależności od potrzeb.

4. Ciągłość. Rehabilitacja ma być nieprzerwana, jednoczasowo ma być prowadzona rehabilitacja medyczna, zawodowa, społeczna. Ciągłości rehabilitacji oznacza również kontynuację leczenia po opuszczeniu ośrodka szpitalnego, czyli rehabilitację środowiskową.

Bibliografia:

Polski model rehabilitacji medycznej zaakceptowany i zalecany przez WHO; Mariusz Lubecki Katedra i Zakład Historii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu; Hygeia Public Health 2011, 46(4): 506-515 www.h-ph.pl › pdf › hyg-2011 › hyg-2011-4-506
ptp.org.pl › teksty › Standardy_Zdrowotne