\n

Fizyczna niepełnosprawność nie musi być przeszkodą w prowadzeniu działalności gospodarczej. Nic więc dziwnego, że rodzice przygotowują osoby z niepełnosprawnością do zajęcia się własnym biznesem.

Prowadzenie przedsiębiorstwa to co prawda skomplikowana sprawa, która wymaga umiejętności zarządzania ludźmi i procesami gospodarczymi, ale często nie trzeba wykazywać się przy tym tężyzną fizyczną. Coraz częściej więc wśród przedsiębiorców spotyka się osoby z niepełnosprawnościami. Niektórzy mają to szczęście, że ich rodzice prowadzą rodzinne firmy i mogą „być wychowywani” do przejęcia tego zakładu. Inni podejmują działalność gospodarczą z własnej inicjatywy, zakładają np. małe firmy usługowe, często jednoosobowe. Dzięki możliwościom, jakie daje internet, działalność gospodarczą można zarejestrować nie wychodząc z domu.

Co prawda łatwo sobie wyobrazić niepełnosprawnego, który prowadzi firmę oferującą usługi informatyczne, czy też piszącego teksty do gazet i na portale internetowe albo prowadzącego księgowość w systemie on-line. Niektórzy spośród OzN zajmują się z kolei drobnym rzemiosłem lub planują prowadzenie takiej działalności. Dobrym przykładem jest 17-letni Michał, który co prawda porusza się przy pomocy wózka, ale mimo to chce się uczyć trudnego zawodu szewca. Namówił go do tego jeden z kuzynów, gdy okazało się, że szewców na rynku braku, a Michał ma duże zdolności manualne i powinien poradzić sobie z tym zadaniem. Pierwsze praktyki zawodowe okazały się na tyle udane, że chłopak będzie się w tym kierunku kształcił. Dzięki zaś możliwościom pozyskania funduszy państwowych na uruchomienie działalności gospodarczej przez OzN, Michał nie będzie miał problemu z wynajęciem i wyposażeniem w potrzebny sprzęt lokalu, gdzie znajdzie się jego warsztat. Rodzina oczywiście będzie mu pomagać w uruchomieniu biznesu, bo początki zawsze są trudne, ale młody mężczyzna jest optymistą.

Rozwój technologii informatycznych ma ogromne znaczenie dla całego społeczeństwa, ale zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością, gdyż znacznie poprawia ich dostęp do usług publicznych.

Jeszcze stosunkowo niedawno niemal wszystkie sprawy urzędowe, czy też związane z ochroną zdrowia lub finansami trzeba było załatwiać w siedzibach odpowiednich firm i instytucji. Oznaczało to często stanie w długich kolejkach, konieczność wielokrotnego udawania się w jednej sprawie i nic dziwnego, że dla wielu osób z niepełnosprawnością dostęp do usług publicznych był mocno ograniczony. Była to swego rodzaju jedna z większych barier utrudniających OzN normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.

Sytuację odwróciła cyfryzacja, która szeroko wkracza w nasze życie, wywołując co prawda szereg wyzwań i zagrożeń, ale niesie też szereg pozytywnych zmian. Należy do nich na pewno informatyzacja gospodarki, a także szeroko pojętej administracji i sfery społecznej. Cyfryzacja bowiem ułatwia życie OzN w różnym wymiarze: podnosi ich pozycję na rynku pracy, umożliwia szersze korzystanie z dóbr kultury i zapewnia coraz szerszy dostęp do usług publicznych, takich jak edukacja, administracja i zdrowie.

Ten proces przyspieszyła pandemia, gdyż lockdown i inne restrykcje pandemiczne wymusiły ograniczenie bezpośrednich kontaktów pracowników administracji, banków, placówek ochrony zdrowia z klientami i petentami i konieczne stało się przejście do kontaktów wirtualnych. Dlatego masowo zaczęto uruchamiać aplikacje i programy umożliwiające składanie podań, wniosków z wieloma załącznikami, poświadczeń i innych dokumentów w wersji elektronicznej, rozwija się też cały czas e-medycyna. Wszystko po to, aby petenci nie przychodzili do urzędu, ale co się da załatwili z domów, wysyłając i odbierając korespondencję urzędową drogą mailową.

– W ten sposób nie jest już problemem ograniczona mobilność osób z niepełnosprawnością, czy ich ograniczenia sensoryczne albo inne deficyty, gdyż w domu, przed własnym komputerem mają o wiele więcej czasu na załatwienie swoich spraw niż podczas wizyty w jakiejkolwiek instytucji publicznej – wyjaśnia prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+. I dodaje: Te narzędzia i rozwiązania cyfrowe pozostały w powszechnym użyciu, nawet gdy osłabło zagrożenie COVID-19 i wszystkie instytucje i firmy na nowo się otworzyły. Okazało się bowiem, że cyfryzacja usług publicznych jest korzystna dla wszystkich, zarówno dla urzędników, jak i interesantów. Dlatego osoby z niepełnosprawnością mogą mieć nadzieję na to, że wraz z rozwojem technologii cyfrowych dostęp do usług publicznych będzie dla nich coraz łatwiejszy.

Fundacja Neuron+ od kilku lat promuje rozwijanie usług cyfrowych, ułatwiających życie OzN. Elementem tych działań jest kampania „STOP Barierom”, której jednym z elementów jest promowanie działań ułatwiających funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością w

codziennym życiu. W tym roku trzecia edycja kampanii odbywa się pod hasłem „STOP Barierom – STOP Covid”, której celem jest wspieranie OzN i seniorów w czasie pandemii.

III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o., Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju

Sytuacja na rynku pracy po pandemii sprzyja OzN, ale pracodawcy często nie wiedzą, że ich zatrudnienie nie jest trudne. Kampania w tym pomaga, edukuje pracodawców.

Gospodarka coraz szerzej otwiera się na niepełnosprawnych pracowników, gdyż pracodawcy dostrzegają korzyści z ich zatrudniania. Wciąż jednak wielu przedsiębiorców ma niepotrzebne obawy przed przyjmowaniem ich do pracy. Z czego one wynikają?

Z danych za 2020 rok wynika, że spośród osób z niepełnosprawnością w wieku produkcyjnym, aktywność zawodową wykazywało nieco ponad 29 proc., zaś wskaźnik zatrudnienia był o około 1,5 p.p. niższy. To oczywiście kilka razy niższe liczby niż w przypadku osób zdrowych, tym niemniej trzeba zauważyć, że od wielu lat w Polsce systematycznie rosną wskaźniki aktywności zawodowej OzN. Daleko nam jednak do stanu obserwowanego w wielu państwach zachodnich, gdzie pracuje więcej niż połowa osób z niepełnosprawnością.

Dlatego Fundacja Neuron+ od kilku lat prowadzi akcję na rzecz zatrudniania OzN w ramach szerokiej kampanii informacyjno – edukacyjnej „Stop Barierom”. Ma ona pokazywać niepełnosprawnym, a zwłaszcza pracodawcom możliwości zatrudniania OzN i korzyści, jakie dzięki temu mogą odnieść. To dlatego, że szefowie wielu firm mają opory przed zatrudnianiem pracowników z tej grupy społecznej, bo obawiają się szeregu problemów prawnych i organizacyjnych z tym związanych. Chodzi np. o koszty tworzenia i utrzymania miejsca pracy dla OzN, dodatkowe wydatki na ich opiekę medyczną, rehabilitację. Nie zdają sobie jednak często sprawy z tego, że mogą na te cele uzyskać wsparcie z funduszy publicznych. Brakuje im też wiedzy na temat korzyści dla firmy z zatrudniania niepełnosprawnych pracowników, zwłaszcza teraz w dobie pandemii Covid-19.

– To mit, że OzN mają niskie kwalifikacje, że mogą wykonywać tylko proste prace. Coraz więcej ludzi niewidomych, niesłyszących, poruszających się na wózkach inwalidzkich lub cierpiących na inne schorzenia kończy licea, studia, znają języki obce, a obsługa komputera to dla nich codzienność. Kwalifikacje OzN nie ustępują temu, co mogą zaproponować pracodawcom osoby zdrowe – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+

Na stronie stopbarierom.pl zamieszczono szereg informacji i porad dla pracodawców zainteresowanych zatrudnianiem OzN. Można się z nich dowiedzieć, jakie warunki trzeba spełnić, aby zatrudnić niepełnosprawnego pracownika i na jaką pomoc finansową, prawną może liczyć w takiej sytuacji firma. Warto też zapoznać się katalogiem dobrych praktyk dla pracodawców: dowiedzą się oni jak należy w firmie traktować OzN, jak budować prawidłowe relacje z nimi oraz między zdrowymi i niepełnosprawnymi pracownikami. Wszystko po to, aby niepełnosprawni czuli się pełnoprawnymi pracownikami i wykonywali swoje zadania z największą wydajnością.

– Fundacja Neuron+ badała opinie pracodawców na temat zatrudnienia pracowników z niepełnosprawnościami. I wynika z nich jeden generalny wniosek, że zdecydowana większość pracodawców ocenia to bardzo pozytywnie i radziliby innym firmom zatrudnianie OzN. Tylko kilka procent badanych odradzałoby to innym przedsiębiorcom. To najlepiej udowadnia, że warto zatrudnić osoby z niepełnosprawnością – podkreśla prof. Janusz Kocki.

III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o.,

Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju

Rozwój technologii cyfrowych poprawia jakość życia obywateli. Jest to ważne dla osób z niepełnosprawnością, którzy oczekują podniesienia w Polsce poziomu cyfryzacji usług publicznych i komercyjnych.

Znaczenie cyfryzacji gospodarki i usług publicznych znaczenie wzrosło po wybuchu pandemii Covid-19. To dlatego, że z powodu lockdownu ograniczona została działalność administracji, służby zdrowia, opieki społecznej oraz wielu przedsiębiorstw, a ich aktywność przeniosła się do sieci. Z powodu ograniczeń w przemieszczaniu się mieszkańców smartfony i komputery okazały się podstawowym narzędziem komunikacji między ludźmi oraz między ludźmi a różnymi instytucjami.

Dlatego Fundacja Neuron+ tegoroczną, trzecią edycję kampanii społecznej „STOP Barierom” prowadzi pod hasłem „STOP Covid” – jej celem jest walka ze skutkami tej światowej epidemii, które okazały się dotkliwe dla osób z niepełnosprawnością oraz dla seniorów. Doświadczenie pokazuje, że bardzo dobrym narzędziem poprawiającym jakość życia OzN jest cyfryzacja sfery usług i biznesu. To dlatego, że coraz więcej firm i urzędów umożliwia załatwianie spraw drogą elektroniczną.

Jednym z najbardziej pozytywnych przykładów w czasie pandemii okazała się platforma pacjent.gov.pl, gdzie można było umówić się na lekarską teleporadę albo odebrać e-receptę. Coraz powszechniej Polacy zaczęli także korzystać z usług bankowości elektronicznej oraz kontaktować się przy pomocy komputera urzędami.

Segment e-gospodarki i e-administracji stale się rozwija, ale z punktów widzenia obywateli, zwłaszcza OzN, sytuacja jest wciąż daleka od ideału. – Niestety, nie każdą sprawę urzędową da się załatwić on-line, nawet nieskomplikowaną. Dużym problemem dla osób z niepełnosprawnością jest także to, że wciąż wiele placówek medycznych nie prowadzi on-line zapisów do lekarzy lub rehabilitantów. Albo nie daje możliwości elektronicznego odbioru wyników badań. Inne problemy dotyczą braku rekrutacji elektronicznej pracowników w wielu przedsiębiorstwach – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+ podając przykłady niedomagań usług cyfrowych w naszym kraju.

Podobne zastrzeżenia można sformułować wobec szkół i uczelni wyższych, którym nie zawsze udaje się zorganizować na odpowiednim poziomie swoje platformy edukacyjne. Na szczęście i tu sytuacja ulega systematycznej poprawie, a szkoły, uniwersytety, politechniki, akademie coraz mocniej stawiają na cyfryzację. Te zmiany niejako przyspieszyła pandemia, gdy sprawy administracyjne i naukowe trzeba było załatwiać bez wizyty w gmachu swojej uczelni. Przez wiele miesięcy nauka odbywała się w formie zdalnej i odsłoniła niedostatki w poziomie cyfryzacji szkół, uniwersytetów, akademii i politechnik. Skutkiem tego w wielu placówkach spadł poziom nauczania, o czym świadczą gorsze wyniki matur i egzaminów.

Odrębnym problemem jest wykluczenie cyfrowe, które dotyka zwłaszcza mieszkańców głębokiej prowincji. – Osoby z niepełnosprawnością jak mało która grupa społeczna oczekuje podniesienia poziomu usług cyfrowych. Dlatego z nadzieją patrzymy na wdrażanie najnowszych technologii cyfrowych, w tym budowę sieci 5G, które mają spowodować

likwidację zjawiska wykluczenia cyfrowego. Bo co z tego, że urzędy, przychodnie, szpitale, przedsiębiorstwa, banki będą w pełni cyfrowe, skoro część OzN i tak nie skorzysta z ich usług z powodu braku dostępu do internetu – zaznacza prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+.

III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o., Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju

W okresie pandemii nie doszło do pogorszenia się sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy – mają oni teraz nawet większe szanse na znalezienie zatrudnienia dzięki powszechności pracy zdalnej.

Taka forma zatrudnienia ma dla OzN same zalety. Nie trzeba być fizycznie w biurze, można swoje zadania wykonywać z domu, co jest wygodne nie tylko dla osób poruszających się na wózkach, ale i dla wielu innych niepełnosprawnych, którzy mają kłopoty z przemieszczaniem się. Ponadto rozwój nowoczesnych technologii spowodował, że na takie formy zatrudnienia można kierować także ludzi z dysfunkcjami słuchu lub mowy, bo ich sprzęt komputerowy można doposażyć w różnego rodzaju wzmacniacze, głośniki, a na ekranach można ustawić większy kontrast czy litery.

– Skoro podczas pracy zdalnej zatrudniona przez pracodawcę osoba wykonuje swoje zadania w domu, to nie ma dla firmy znaczenia, czy przy komputerze siedzi osoba zdrowa czy niepełnosprawna. Liczą się po prostu kwalifikacje zawodowe. Te zaś osoby z niepełnosprawnością mają coraz wyższe, rośnie bowiem wśród nich zainteresowanie zdobywaniem wykształcenia na poziomie średnim i wyższym, kursami, studiami podyplomowy – argumentuje prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+.

Z dostępnych badań wynika, że w czasie pandemii sytuacja osób z niepełnosprawnością na rynku pracy nie uległa pogorszeniu, czego można było się obawiać. W przeszłości bowiem zdarzało się nie raz, że takie osoby pierwszy były obejmowane redukcjami, gdy firma wpadała w tarapaty finansowe. Tymczasem nie notuje się wzrostu bezrobocia w tej grupie społecznej. Eksperci nie mają wątpliwości, że duży wpływ na ten pozytywny trend ma rozpowszechnienie się pracy zdalnej.

Taka sytuacja otwiera też większe szanse na znalezienie pracy przed innymi niepełnosprawnymi kandydatami. Tym bardziej, że w warunkach zdalnego zatrudnienia pracodawca ma mniej obowiązków związanych z przygotowaniem stanowiska pracy dla OzN poza oczywiście zaopatrzeniem go w odpowiedni sprzęt informatyczny.

Jest więc nadziej, że dzięki pracy zdalnej uda się przynajmniej w pewnym stopniu poprawić wskaźniki zatrudnienia OzN. W Polsce bowiem wciąż mniej niż co trzeci niepełnosprawny podejmuje zatrudnienie, co jest wskaźnikiem znacznie niższym niż w rozwiniętych państwach zachodnich. Nie zawsze problemem jest brak zainteresowania ze strony potencjalnych pracodawców. Czasami na przeszkodzie w przyjęciu do pracy

OzN stały względy obiektywne, takie jak trudności z dojazdem do zakładu, bariery architektoniczne, brak możliwości dostosowania stanowiska pracy do potrzeb OzN. Praca zdalna te bariery usuwa.

III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o., Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju