Pracodawco, dowiedz się, zanim zatrudnisz pracownika!

Pracownicy z różnymi rodzajami niepełnosprawności – obowiązki, pomoc i wsparcie.

Pracodawco, pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu!

1. Określ swoje oczekiwania i obowiązki pracownika.
2. Zamieść ogłoszenie, zwłaszcza na portalach dla osób niepełnosprawnych i w Urzędzie Pracy.
3. Dostosuj środowisko pracy, w tym miejsce pracy, do potrzeb osób niepełnosprawnych. Aby to dobrze zrobić, rozmawiaj z pracownikiem. Specyfika każdej niepełnosprawności, indywidualne potrzeby człowieka, a także specyfika określonego stanowiska pracy sprawiają, że ustalenie jednolitego sposobu dostosowań jest w zasadzie niemożliwe.¹⁴
4. Przestrzegaj przepisów. Przepisy prawa znajdziesz w Kodeksie pracy, Ustawie o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz Ustawie o dostępności. Jeśli chcesz zmieniać rzeczywistość, kieruj się także zapisami w takich dokumentach, jak Konwencja o Prawach osób Niepełnosprawnych i Karta Praw Osób Niepełnosprawnych.
   Pracownik ma obowiązki, ale także uprawnienia, zagwarantowane ustawą. Dotyczyć to może, między innymi, skróconego czasu pracy lub dodatkowego urlopu. Rozmawiaj z pracownikiem. Także dlatego, że Orzeczenie o niepełnosprawności nie zawsze oddaje rzeczywiste możliwości i ograniczenia.
5. Organizuj szkolenia podnoszące kwalifikacje pracowników. To inwestycja w rozwój firmy. Szkolenia, mogą też motywować i nie muszą dotyczyć tylko obszaru firmowego. Dobór szkoleń zależy od potrzeb organizacji, stanowisk pracy i zainteresowań pracowników, ale musi też uwzględniać możliwości i ograniczenia pracownika.
6. Określ cele, jakie ma osiągnąć firma, dzięki zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.
7. Przeanalizuj wymogi prawne i organizacyjne. Znajomość prawa pracy, w tym zapisów, dotyczących pracowników niepełnosprawnych, konsultacje rozwiązań prawnych i technicznych, są niezbędne przed zatrudnieniem.
8. Przygotuj proces rekrutacji. To proces, który trzeba dobrze przygotować, na długo przed zatrudnieniem pracowników.
9. Poinformuj o nim pracowników i poproś o wsparcie związki zawodowe, by w firmie nie narastały obawy, związane z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.
10. Bądź w kontakcie z lekarzem medycyny pracy. Można go wcześniej uprzedzić o zamiarze zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Pozwoli to zaoszczędzić czas, przygotować dokumenty i dokładniej przeprowadzić badania.

Rekrutacja

1. Określ swoje cele – jakich pracowników szukasz.
2. Decyzja o tym, gdzie poszukiwać pracowników i jak zredagować ogłoszenie, w dużej mierze zależy od branży firmy/ organizacji.
3. Zdecyduj, jak chcesz prowadzić rozmowę lub wyznacz do tego osobę. Bądź przy tym obecny. Sposób zadawania pytań może tu być kluczowy. Przygotuj się do rozmowy.
4. Staraj się dowiedzieć jak najwięcej o pracowniku i jego możliwościach oraz ograniczeniach.¹⁵

Prawo Unii Europejskiej, to także prawo polskie. Wspólnota zwraca szczególną uwagę na respektowanie praw niepełnosprawnego pracownika. Zwłaszcza na kwestię równego traktowania.

Pamiętaj, pomoc i wsparcie!

Osoba z niepełnosprawnością nie ma takich samych szans, jak osoba sprawna. Zdobycie i utrzymanie pracy jest dla niej znacznie trudniejsze.

O zatrudnieniu, decydują także indywidualne możliwości i ograniczenia. Tu, również ważna jest rozmowa, być może także z lekarzem medycyny pracy. Niepełnosprawność wiąże się z trudnymi, często bolesnymi i dramatycznymi przeżyciami.¹⁶

Osoby z nabytą niepełnosprawnością, stają przed koniecznością przyjęcia swojej rzeczywistości i pogodzenia się z faktem utraty dotychczasowego stylu życia. Taka sytuacja, może zmuszać do przekwalifikowania i zdobycia nowych umiejętności. To zadanie także dla pracodawcy. Powinien on pomóc pracownikowi (lub kandydatowi na dane stanowisko), rozpoznać jego potencjał w nowej sytuacji, dobrać szkolenia, a jeśli jest taka potrzeba – zaproponować inne stanowisko.

Osoby z niepełnosprawnością wrodzoną, odkrywają własną drogę do samodzielności, samorozwoju i samorealizacji. Praca, daje im możliwość niezależnego życia, poczucie wspólnoty, kształtuje odpowiedzialność i realny obraz własnej osoby.

Umożliwia pełnienie społecznej roli pracownika i osiąganie wytyczonych celów. Tu, również ma swoją rolę pracodawca. Droga do samodzielności i samorozwoju, realizuje się dzięki dobrze dobranym zadaniom, odpowiedniej motywacji i docenianiu pracownika. Szczególnego znaczenia, kwestie te nabierają w przypadku młodego, niedoświadczonego pracownika, u którego często trzeba rozpoznać predyspozycje i możliwości.

PAMIĘTAJ!

Niezależnie od przyczyny i rodzaju niepełnosprawności, kluczowe jest właściwe rozpoznanie możliwości, ale także uświadomienie sobie własnych ograniczeń.
Rolą pracodawcy jest tak wspierać pracownika, by było to możliwe. Dzięki temu ma on większą motywację, a jego praca jest bardziej efektywna.

14. Por. http://www.lodolamacze.info.pl/pliki/materialy-poradniki/przystosowanie_stanowiska_pracy.pdf (stan z dnia 21.05..2020)
15. Za: https://www.prawo.pl/kadry/niepelnosprawny-nie-znaczy-nieefektywny-projekt-zatrudnienia-osob-niepelnosprawnych-w-obszarze-produkcyjnym,272014.html (stan z dnia:20.05. 2020.)
16. Por. Udział osób niepełnosprawnych w życiu społecznym,. Warszawa: Wydawnictwo Żak.