Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.
Choroba przewlekła – jest chorobą o długim czasie trwania i powolnym postępie (WHO, 2009).
Choroba przewlekła jest określana się jako:
– zaburzenie o długim okresie trwania, które może być postępujące i o złym rokowaniu lub też związane z relatywnie normalnym biegiem życia pomimo nieprawidłowości występujących w fizycznym lub psychicznym funkcjonowaniu;
– niekorzystny stan, który trwa dłużej niż trzy miesiące w roku lub wymaga ciągłej hospitalizacji, co najmniej przez jeden miesiąc;
– choroba, która trwa przez znaczny okres lub ma charakter nawracający, to znaczy w długim czasie następują kolejne rzuty choroby;
– trwałe, nieodwracalne, postępujące zmiany uszkadzające ustrój, obniżające permanentnie jego wydolność i sprawność, głównie w tzw. stanach ostrych, ale także i przewlekłych, jako jeden i ten sam ustawicznie trwający proces wyniszczania.
Jakie są cechy choroby przewlekłej?
Choroba przewlekła – cechy:
– pojawia się w różnym wieku;
– ma długotrwały przebieg;
– może towarzyszyć pacjentowi przez całe życie;
– może mieć łagodny albo burzliwy przebieg;
– sposób leczenia jest długi, żmudny oraz uciążliwy;
– sposób leczenia wiąże się często z koniecznością długotrwałych pobytów w szpitalu oraz rozłąki z bliskimi, przerwani w pracy zawodowej.
Cechą charakterystyczną choroby przewlekłej jest długotrwały przebieg, który wymaga opieki specjalistycznej, tzn. monitorowania oraz leczenia w warunkach ambulatoryjnych albo szpitalnych.
Choroba przewlekła towarzyszy pacjentowi do końca życia. Usłyszenie diagnozy o chorobie przewlekłej jest dla wielu pacjentów bardzo trudnym doświadczeniem Podobnie jak jej zaakceptowanie i dokonanie zmian w dotychczasowym życiu.
Jakie są fazy przystosowania się do choroby przewlekłej?
Wiadomość o chorobie przewlekłej zawsze jest niezmiernie bolesnym doświadczeniem. Znajomość czterech faz przystosowywania się do choroby przewlekłej jest bardzo ważna.
Istnieją cztery fazy przystosowywania się do choroby przewlekłej. Trzeba pamiętać, że przejście poszczególnych faz nie następuje płynnie. Poszczególne okresy mogą przebiegać ze zmienną długością oraz intensywnością. Droga do adaptacji do niepełnosprawności jest długa i bardzo trudna.
Janice M. Morse i Joy L. Johnson (1991) w modelu powrotu do zdrowia wyróżniają cztery fazy przystosowywania się do choroby przewlekłej:
niepewność – podczas której do pacjenta zaczynają docierać informacje, że może być chory; próbuje on wtedy zrozumieć swoją sytuację i jej powagę,
wstrząs – to czas, gdy chory zdaje sobie sprawę, że cierpi na poważną chorobę, która spowoduje wiele zmian w jego życiu, co będzie się wiązało z wyższym poziomem stresu,
dążenie do wyzdrowienia – podczas którego chory stara się uzyskać kontrolę nad chorobą oraz nad własnym życiem przy pomocy wyspecjalizowanego personelu i z wykorzystaniem zasobów środowiskowych,
przywrócenie dobrostanu, tj. odzyskanie równowagi w wyniku akceptacji choroby oraz jej konsekwencji.
Bibliografia:
Ziarko M. Zmaganie się ze stresem choroby przewlekłej. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2014