covid Stop Barierom

Cyfryzacja gospodarki ma szereg pozytywnych skutków dla pracowników z niepełnosprawnością. Jednym z nich są szersze możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Era cyfrowa w polskiej gospodarce wyraźnie przyspieszyła w czasach pandemii, która wymusiła m.in. stosowanie na szeroką skalę pracy zdalnej. Skorzystało na tym wiele osób z niepełnosprawnościami, które mogły wykonywać obowiązki służbowe bez konieczności opuszczania domu, co miało kluczowe znaczenie zwłaszcza dla ludzi z ograniczonymi możliwościami przemieszczania się.

Jednocześnie gruntownej zmianie uległ rynek szkoleń zawodowych, a te zmiany także okazały się korzystne dla OzN. Jak grzyby po deszczu zaczęły bowiem powstawać platformy e-learningowe, gdyż pandemia wymusiła na firmach i instytucjach prowadzących szkolenia zawodowe, kursy, przekwalifikowania przejście do sieci. W tych warunkach z ich oferty mogły w szerszym wymiarze korzystać osoby z niepełnosprawnością, które wcześniej często rezygnowały z takich możliwości, bo np. wiązało się to z koniecznością uciążliwych dojazdów, wydatkami na hotele, w niektórych przypadkach problemem było też zapewnienie OzN na czas szkolenia pomocy opiekuna lub asystenta. Zdarzały się też i takie sytuacje, że organizatorzy szkoleń niechętnie przyjmowali OzN, obawiając się tych i podobnych sytuacji. W przypadku zajęć internetowych te kłopoty nie istnieją. Dlatego niepełnosprawni pracownicy lub osoby szukające zatrudnienia mogą teraz skupić się również na podnoszeniu swoich kwalifikacji zawodowych.

– Osoby z niepełnosprawnością chcą podnosić swoje kwalifikacje zawodowe, chcą się rozwijać, zdobywając nowe umiejętności i kompetencje tak jak sprawni pracownicy – podkreśla prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+ – W ten sposób udowadniają `także, że można im powierzać bardziej odpowiedzialne zadania, przełamują stereotypy, że osoby z niepełnosprawnością można kierować tylko do wykonywania mało odpowiedzialnych prac w firmach, tych najprostszych, a jednocześnie najmniej płatnych. Mają oni bowiem kwalifikacje umożliwiające im wykonywanie także wielu innych bardziej złożonych prac, a w dodatku OzN dokładają wielu starań, żeby podnosić na wyższy poziom swoje umiejętności – dodaje prof. Kocki

Fundacja Neuron+ próbuje walczyć ze stereotypami dotyczącymi obecności OzN na rynku pracy. Temu celowi służy m.in. kampania „STOP Barierom”, której celem jest m.in. pokazanie osobom z niepełnosprawnością możliwości podejmowania pracy, oraz uświadomienie pracodawcom, że przyjęcie do pracy OzN może przynieść im wiele korzyści. W tym roku odbywa się trzecia edycja tej kampanii pod hasłem „STOP Barierom – STOP Covid”. I choć z powodu pandemii Fundacja Neuron + skoncentrowała się na służeniu pomocą OzN i seniorom szczególnie dotkniętym skutkami Covid-19, to jednak kontynuowane są też działania promujące zatrudnianie osób z niepełnosprawnością.

III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o., Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju

Czy z powodu czwartej fali Covid-19 władze ogłoszą lockdown? Taki scenariusz niepokoi szczególnie osoby z niepełnosprawnością, które obawiają się zwłaszcza pogorszenia dostępu do lekarzy i rehabilitantów, a także ograniczenia kontaktów społecznych.

Co prawda z dotychczasowych deklaracji członków rządu, a zwłaszcza ze strony ministra zdrowia, wynika, że rosnąca dobowa liczba zakażeń koronawirusem nie spowoduje raczej ogłoszenia ogólnokrajowego lockdownu, ale realne jest wprowadzeniem obostrzeń w skali lokalnej, powiatowej. Polska może zostać podzielona na „kolorowe strefy” i tam, gdzie z powodu dużej liczby zakażeń w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców będzie kolor czerwony, zostaną wprowadzone obostrzenia sanitarne. Zamykane mogą być wówczas muzea, kina, teatry, kawiarnie, w warunkach lockdownu będą działać placówki medyczne. Co prawda restrykcje mają być nieco łagodniejsze w stosunku do osób zaszczepionych, ale na pewno nawet lokalny lockdown spowoduje wiele problemów.

W szczególnie złej sytuacji mogą znaleźć się osoby z niepełnosprawnością, które znalazły się także w gronie grup społecznych najbardziej dotkniętych poprzednim lockdownem. Wiele tygodni spędzili oni w domach, bez kontaktu z bliskimi, nie mogli też korzystać z opieki medycznej i rehabilitacji, a niektórzy nie mogli normalnie pracować. Dlatego OzN obawiają się, czy sytuacja nie powtórzy się w niektórych rejonach kraju, co dla wielu osób byłoby prawdziwą tragedią.

– Mamy nadzieję, że tym razem ewentualne restrykcje antycovidowe nie będą tak ostre, jak wcześniej. Poprzedni lockdown spowodował, że wiele OzN narzekało na pogorszenie się ich stanu zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego, bo musieli przerwać leczenie lub rehabilitację. Dlatego liczymy, że utrzymana będzie działalność placówek ochrony zdrowia, gabinetów rehabilitacyjnych, a osoby z niepełnosprawnością będą mogły bez przeszkód kontaktować się z rodzinami, znajomymi, wolontariuszami – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+.

Fundacja z myślą o niesieniu pomocy OzN w czasie pandemii uruchomiła w tym roku kampanię społeczną „Stop Barierom – Stop Covid” – to trzecia edycja kampanii „Stop Barierom”. Tym razem została ona zaadresowana także do seniorów, którzy podobnie jak osoby z niepełnosprawnością szczególnie odczuli skutki pandemii. Poza tym, znaczna część seniorów to także OzN.

W ramach kampanii Fundacja Neuron+ przygotowała e-niezbędnik, który zawiera wiele przydatnych informacji na temat Covid-19, ale także treści znane z poprzednich edycji „Stop Barierom”, czyli np. dotyczące edukacji, nauki czy podejmowania pracy przez osoby z niepełnosprawnością. Pomocny okazuje się też wirtualny asystent, który pomaga znaleźć interesujące informacje.

W ramach kampanii można też skorzystać z bezpłatnych porad ekspertów na tematy prawne, administracyjne. Duże znaczenie mają zwłaszcza porady psychologów, którzy pomagają OzN i seniorom poradzić sobie z problemami mentalnymi, psychicznymi, jakie ich dotknęły w czasie pandemii Covid-19. Szczegóły kampanii można znaleźć na stronie stopbarierom.pl

Lepszy dostęp do informacji dla osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów – to jeden z głównych celów tegorocznej, trzeciej już edycji kampanii społecznej „Stop Barierom – Stop Covid”.

Od pierwszej edycji kampanii „Stop Barierom” jej inicjator – Fundacja Neuron+ przywiązuje duża wagę do elementów informacyjno-edukacyjnych. Okazuje się bowiem, że wielu spośród OzN, członków ich rodzin lub prawnych opiekunów nie ma pełnej wiedzy na temat swoich praw, nie tylko w zakresie opieki zdrowotnej, ale także świadczeń socjalnych, możliwości podejmowania nauki czy pracy. I kampania „Stop Barierom” na tym polu odniosła spory sukces, udostępniając zainteresowanym wiele ważnych dla nich informacji.

Okazuje się jednak, że informacji „nigdy nie jest za dużo”. W trakcie tegorocznej kampanii, która jest skoncentrowana na wspieraniu OzN i seniorów w walce ze skutkami pandemii Covid-19 rozbudowany został znany już z poprzednich edycji akcji e-niezbędnik (na stronie www.stopbarierom.pl). Rozszerzono go przede wszystkim właśnie o pakiet informacji dotyczących koronawirusa. Można się z nich dowiedzieć o najczęstszych objawach zakażenia i miejscach, gdzie w razie konieczności można otrzymać w takich sytuacjach pomoc medyczną. Ważną częścią e-niezbędnika są także informacje o pomocy, jakiej w czasie pandemii udzielają OzN i seniorom wolontariusze, stowarzyszenia i ruchy społeczne. Poza tym, e-niezbędnik radzi – pod hasłem „Bądź bezpieczny” – w jaki sposób należy postępować, aby uniknąć zakażenia SARS-CoV-2.

– Osoby z niepełnosprawnością i seniorzy należą do tych grup społecznych, które najbardziej ucierpiały z powodu pandemii Covid-19. To ich szczególnie dotknęło ograniczenie dostępu do leczenia, rehabilitacji, zerwanie kontaktów z bliskimi w czasie lockdownu. Teraz musimy się liczyć z kolejną, jesienną falą zachorowań i nie mam wątpliwości, że e-niezbędnik pomoże wielu ludziom się do tego przygotować. – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+.

Co ważne, e-niezbędnik ma też formę aplikacji na telefon, którą można bezpłatnie pobrać ze strony stopbarierom.pl i swobodnie korzystać w niej w dowolnym miejscu.

Pomocny okazuje się również wirtualny asystent – chatbot, który odpowiadając na zadawane na żywo pytania, pomaga przejść przez gąszcz różnorakich przepisów lub wskazuje konkretne rady, np. pracodawcom, którzy chcieliby zatrudnić pracowników z grona osób z niepełnosprawnością. Jeśli chatbot nie znajdzie natychmiast oczekiwanej przez nas odpowiedzi, to zostanie ona udzielona nieco później przez eksperta drogą mailową. W ramach kampanii można też bezpośrednio zadawać pytania ekspertom, którzy udzielają porad prawnych, socjalnych i psychologicznych. Te ostatnie są ważne i pożądane przez OzN zwłaszcza

teraz w okresie pandemii Covid-19, gdy strach o przyszłość, ograniczenie kontaktów społecznych odbijają się negatywnie na zdrowiu psychicznym setek tysięcy ludzi.

Fundacja Neuron+ uruchomiała III edycję ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej „Stop Barierom” tym razem pod hasłem „Stop Barierom – Stop Covid”. Wydaje się, że informacji o pandemii i jej skutkach mamy aż nadto, dlaczego więc Fundacja Neuron+ skoncentrowała się na tym temacie?

– Nasza fundacja chce w ten sposób pomóc osobom z niepełnosprawnością i ludziom starszym w poradzeniu sobie ze skutkami epidemii COVID-19. O tej wielomilionowej grupie społecznej często się zapomina, a debata publiczna koncentruje się najczęściej na dyskusji o ekonomicznych skutkach pandemii dla naszego kraju i dla świata. Mniej miejsca poświęca się sprawom społecznym, a tymczasem to właśnie OzN i seniorzy należą do tych grup , które bardzo mocno odczuły skutki pandemii.

W jaki sposób?

Wszystkich nas dotknął lockdown, przymusowa izolacja w domach, ale zerwanie kontaktów społecznych było szczególnie niekorzystne właśnie dla tej grupy. Zauważmy, że ci ludzie często zostawali sami w domach, przez wiele tygodni nie mogli się spotkać z bliskimi, co bardzo negatywnie wpływało na ich psychikę. Do tego doszło pogorszenie dostępności do służby zdrowia, rehabilitacji i wielu innych usług. Tymczasem dla wielu niepełnosprawnych brak rehabilitacji oznaczał drastyczne pogorszenie jakości życia. Dla wielu z nich także kontakty społeczne są ważną formą rehabilitacji. Pamiętajmy też o tym, że osoby z niepełnosprawnościami i seniorzy należą do najwyższego ryzyka zachorowania i powikłań. Myślę, że COVID-19 obnażył skalę wykluczenia społecznego osób z niepełnosprawnościami, pokazał jak wiele musimy jeszcze zrobić, aby ci ludzie mogli normalnie funkcjonować w społeczeństwie.

Wspominałem już, że mówimy o wielomilionowej rzeszy Polaków. Według danych GUS w Polsce żyje około 9,5 mln osób mających więcej niż 60 lat. Natomiast osób z niepełnosprawnościami jest według GUS 3 mln, ale te dane obejmują ludzi, którzy mają prawne orzeczenie o niepełnosprawności. Inne badania socjologiczne wskazują, że OzN może być nawet 7 mln. Część seniorów zalicza się jednocześnie do grupy niepełnosprawnych obywateli co powinno zwrócić jeszcze większą naszą uwagę na ich potrzeby.

Jakie są więc podstawowe cele kampanii, co Fundacja chce osiągnąć?

Fundacja Neuron+ stara się dać OzN i seniorom narzędzia do radzenia sobie ze skutkami pandemii COVID-19, zarówno teraz jak i w przyszłości – wszak cały czas jesteśmy ostrzegani przed nadejściem kolejnej fali pandemii i powrotem przynajmniej niektórych obostrzeń. Chodzi nam o szeroko rozumiany dostęp do wiedzy na temat praw OzN, pomoc w załatwianiu szeregu codziennych spraw, także tych administracyjnych. Nasza kampania ma też im pomóc

w prowadzeniu leczenia i rehabilitacji, nauce, poruszaniu się na rynku pracy. Poza tym, chcemy wpłynąć też na zmianę nastawienia społecznego wobec osób niepełnosprawnych w społeczeństwie. Ono się na szczęście cały czas zmienia w pozytywnym kierunku, ale wciąż wśród wielu osób w pełni sprawnych wiele jest przypadków niewiedzy, uprzedzeń, stereotypów wobec OzN.

Do kogo jest adresowana tegoroczna kampania?

Oczywiście przede wszystkim do osób z niepełnosprawnościami, seniorów i członków ich rodzin. Nasza uwagę kierujemy też w stronę wolontariuszy, którzy chcieliby pomóc OzN i seniorom w normalnym codziennym funkcjonowaniu. Z naszym przekazem chcemy też trafić do przedsiębiorców, urzędników, pracowników sektora medycznego i wielu innych osób, które stykają się lub będą się stykać z OzN.

Panie profesorze, w poprzednich edycjach fundacja uruchamiała szereg pożytecznych narzędzi informatycznych dla beneficjentów kampanii, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami. Jakie narzędzia powstały na potrzeby tegorocznej kampanii?

Cały czas rozbudowujemy portal stopbarierom.pl, który traktujemy jako hub informacyjny dla wszystkich beneficjentów kampanii. Są na nim gromadzone informacje dotyczące praw OzN, ochrony zdrowia, rehabilitacji, opieki społecznej, edukacji i nauki, prawa pracy i szereg danych dotyczących epidemii koronawirusa. Przygotowaliśmy e-niezbędnik, aby wszystkim zainteresowanym łatwiej było poruszać się w tej często skomplikowanej dla nich materii. Rozwija się także chat bot, gdyż funkcja wirtualnego asystenta została rozszerzona o funkcje głosowe. W trakcie kampanii pojawiają się też nowe pomysły na wykorzystanie narzędzi informatycznych, które być może wdrożymy w późniejszym czasie.

Rodzi się też pytanie, czy te narzędzia są przydatne dla ogółu OzN? Wszak w różnych tekstach, opracowaniach można znaleźć stwierdzenia, że osoby z niepełnosprawnością należą do grupy ludzi wykluczonych cyfrowo, więc nawet nie mogą skorzystać z internetowego niezbędnika czy chatbota. Czy ta teza jest uprawniona?

Nie, osoby z niepełnosprawnością coraz lepiej radzą sobie w wirtualnej rzeczywistości, dla nich komputer stał się takim samym narzędziem jak dla osób zdrowych. OzN korzystają chętnie z informatyzacji, bo to pozwala im na kontakt ze światem zewnętrznym, uczenie się, daje im możliwość podjęcia pracy. W wielu miastach i gminach realizowane były – lub dalej są – programy dopłat do zakupu sprzętu komputerowego dla OzN z biedniejszych rodzin. Tak więc obszar wykluczenia cyfrowego w tej grupie społecznej stale się zawęża i jest to oczywiście bardzo pozytywne zjawisko.

Fundacja Neuron+ w swoich działaniach koncentruje się m.in. na sprawach związanych z zatrudnianiem niepełnosprawnych. Jak pan profesor ocenia sytuację OzN na rynku pracy?

Dostrzegam tu postęp, gdyż systematycznie rosną w Polsce wskaźniki aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Dysponujemy danymi z 2019 roku z których wynika, że wśród OzN aktywnych zawodowo było 28,8% z nich. W porównaniu do 2009 roku nastąpił wyraźny wzrost tego wskaźnika, gdyż wtedy aktywność zawodową wykazywało około 24,5% osób z niepełnosprawnościami. Wzrost jest wyraźny, choć na pewno nie tak duży jakbyśmy sobie tego życzyli. Współczynnik aktywności zawodowej OzN w Polsce jest bowiem wciąż znacznie niższy niż w państwach UE, gdzie wynosi średnio około 49%. Widzimy więc, jak wiele jeszcze mamy do zrobienia w tej dziedzinie.

Część pracodawców nie chce zatrudniać OzN. Z czego to może wynikać i jak ich przekonać do zmiany decyzji?

Myślę, że przede wszystkim z braku wiedzy na temat kompetencji i przygotowania zawodowego OzN. Na zlecenie naszej fundacji przeprowadzono badania wśród pracodawców na temat zatrudniania osób z niepełnosprawnościami. Wynika z nich, że zdecydowana większość bardzo pozytywnie ocenia pracę OzN, ich kompetencje, przygotowanie zawodowe. Okazało się też, że to właśnie te czynniki decydowały o zatrudnieniu OzN , a nie dotacje państwowe i ulgi podatkowe na tworzenie i utrzymanie miejsc pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Co więcej, pozytywne doświadczenia przedsiębiorców skutkowały tym, że 9 na 10 pracodawców odpowiedziało twierdząco na pytanie, czy rekomendowaliby innym firmom zatrudnianie OzN. Mam nadzieję, że nasza kampania przekona wielu pracodawców, że warto więc jest przyjmować do pracy osoby z tej grupy społecznej. Informujemy bowiem pracodawców, jakie mają nie tylko obowiązki zatrudniając OzN, ale i jakie prawa. Od nas mogą się dowiedzieć np., jak można utworzyć i utrzymać stanowisko pracy dla osoby z niepełnosprawnością przy pomocy funduszy publicznych. Fundacja przygotowała też katalog dobrych praktyk dla pracodawców, który podpowiada im jak postępować, aby najlepiej wykorzystać potencjał zawody tej grupy pracowników.

Pandemia COVID-19 mocno uderzyła w gospodarkę i rynek pracy, ale też otworzyła nowe możliwości i szanse dla osób z niepełnosprawnością. Głównie wynikające z rosnącej popularności pracy zdalnej. Czy pan profesor podziela takie opinie?

Tak, gdyż pandemia, a zwłaszcza lockdown, spowodowała, że w wielu firmach, instytucjach przestała mieć znaczenie mobilność pracowników skoro i tak pracowali w domach. Praca zdalna okazała się najpierw koniecznością, ale nawet po zakończeniu lockdownu duża część pracodawców z niej nie zrezygnowała. Okazało się bowiem, że przynosi ona przedsiębiorstwom wiele korzyści, pozwala np. na zmniejszenie kosztów a jednocześnie sprzyja podniesieniu wydajności pracy. Skoro więc pracownik i tak wykonuje swoje zadania zawodowe w domu, to przestało mieć znaczenie, czy jest on zdrowy, czy niepełnosprawny. Liczą się bowiem kompetencje zawodowe, w tym sprawność pracy na komputerze, a takie umiejętności ma wielu niepełnosprawnych. To otwiera więc przed OzN szersze perspektywy na rynku pracy. Co więcej, praca zdalna ma też plus dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami.

Dlaczego?

Wielu opiekunów niepełnosprawnych dzieci, ale i osób dorosłych, często musiało rezygnować z pracy, aby się zająć swoimi podopiecznymi. Teraz przynajmniej część z nich uzyskała możliwość pracy w domu, czyli mogą jednocześnie sprawować opiekę nad członkiem rodziny i zarabiać pieniądze. Rodzina nie traci więc dochodów, nie pogarsza się jej sytuacja materialna, co jest bardzo korzystne z wielu względów. Ludzie mają własne środki finansowe, nie muszą prosić o pomoc instytucji państwowych, nie są na garnuszku pomocy społecznej. Wszystkim się to opłaca.

Lekarze mówią o wzbierającej czwartej fali epidemii Covid-19. Ryzyko zakażenia i zachorowania jest wysokie zwłaszcza w gronie osób z niepełnosprawnością. Jak mogą oni chronić swoje zdrowie?

Czwarta fala nie jest zaskoczeniem, gdyż okres jesienno-zimowy sprzyja infekcjom wirusowym. Co roku miliony Polaków zapadają na grypę i choroby pochodne, ale od ub. roku wszyscy zwracamy uwagę przede wszystkim na koronawirusa. Choć większość z tych, którzy przeszli Covid-19 odczuwała łagodne lub umiarkowane objawy, to jednak wiele tysięcy ludzi doświadczyło poważnych problemów zdrowotnych, które kończyły się pobytem w szpitalu, a nawet śmiercią.

Teraz co prawda lekarze spodziewają się, że dzięki szczepieniom obecna fala zachorowań na Covid-19 powinna mieć bardziej łagodny przebieg od poprzednich, to jednak osoby z grup podwyższonego ryzyka powinny zachować szczególną ostrożność. Należą do nich również osoby z niepełnosprawnością. – To dlatego, że jest wśród nich wiele osób z osłabionym układem odpornościowym, choćby z powodu życia z chorobami przewlekłymi. Oni są przez to bardziej narażeni na zakażenie koronawirusem. Tym bardziej, że z racji swoich chorób część z nich nie mogła zostać zaszczepiona. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron+. Fundacja prowadzi obecnie trzecią edycję kampanii społecznej „STOP Barierom”, wspierającej środowisko OzN. W tym roku odbywa się ona pod hasłem „STOP Barierom – STOP Covid” i ma właśnie służyć walce z tą chorobą w środowisku osób z niepełnosprawnością.

Na stronie kampanii (stopbarierom.pl) i w aplikacji na smartfony e-niezbędnik można niepełnosprawni i członkowie ich rodzin mogą znaleźć szereg porad dotyczących profilaktyki antycovidowej. Lekarze, epidemiolodzy radzą OzN – w sytuacji rosnącej krzywej zachorowań – aby wrócili do przestrzegania zasad zachowania dystansu społecznego (unikanie tłumów), nosili maseczki wewnątrz pomieszczeń i w środkach komunikacji publicznej, dbali o higienę, myli dezynfekowali dłonie. Jeśli ktoś korzysta z kul, wózków inwalidzkich lub innych urządzeń pomagających im w poruszaniu się, to należy pamiętać również o ich dezynfekcji, gdyż na różnych powierzchniach mogą się gromadzić wirusy.

Jeśli to możliwe, to warto, na przykład, wybrać takie godziny robienia zakupów, gdy w sklepach jest mniej klientów. Albo nie jeździć autobusami czy tramwajami w godzinach szczytów komunikacyjnych. Duża znaczenie ma także troska o własną odporność, nie można więc rezygnować z aktywności fizycznej i dbać zwłaszcza jesienią o odpowiednią dietę. – Na pewno w obecnych warunkach epidemicznych osoby z niepełnosprawnością powinny zachowywać większą ostrożność niż ludzie zdrowi. Rośnie bowiem liczba zakażeń, a wiec wyższe jest też ryzyko zachorowania na Covvid-19 – zwraca uwagę prof. Janusz Kocki.