\n

Czym jest demencja?

Demencja – czyli otępienie, jest wywołana chorobą mózgu, zwykle przewlekłą lub postępującym przebiegu. Charakteryzuje się licznymi zaburzeniami wyższych czynności korowych, takich jak: pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, język, zdolność uczenia się, ocena.

Co powoduje demencję?

W większości przypadków nie znamy przyczyn wystąpienia u ludzi demencji. Do najczęstszych form demencji należą:

Choroba Alzheimera jest najczęstszą formą demencji, która występuje w mniej więcej dwóch trzecich ogólnej ilości jej przypadków. Powoduje ona stopniowe pogarszanie się zdolności percepcyjnych. Często, jej pierwszym objawem jest osłabienie pamięci. Chorobę Alzheimera charakteryzują dwie zmiany w obrębie mózgu: złogi amyloidowe oraz kłębki neurofibrylarne. Złogi są niewystępującymi w zdrowym mózgu bryłkami białka o nazwie beta amyloid. Kłębki są wiązkami poplątanych włókienek zbudowanych z białka w postaci określanej mianem tau. Złogi i kłębki uniemożliwiają komunikację między komórkami nerwowymi i przyczyniają się do ich obumierania.

Demencja naczyniowa oznacza pogorszenie się percepcji. Wywołują ją uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie mózgu. Może ją zapoczątkować pojedynczy udar, albo kilka udarów, do których doszło w ciągu pewnego okresu czasu. Demencję naczyniową diagnozuje się wówczas, kiedy mam dowód schorzenia naczyniowego w obrębie mózgu oraz kiedy występuje pogorszenie się percepcji utrudniające osobie wykonywanie jej codziennych zadań. Objawy demencji mogą wystąpić nagle po udarze, albo mogą stopniowo się nasilać w miarę pogarszania się stanu naczyń krwionośnych. Symptom demencji naczyniowej zależą od lokalizacji i rozmiaru uszkodzenia mózgu. Może ona wpływać jedynie na jedną, bądź na więcej określonych funkcji percepcyjnych. Demencja naczyniowa może przypominać chorobę Alzheimera. Kombinacja choroby Alzheimera i demencji naczyniowej jest dość częsta.

Otępienie z ciałkami Lewy’ego cechuje obecność ciałek Lewy’ego w mózgu. Ciałka te są niewystępującymi w zdrowym mózgu bryłkami formy białka określanej mianem alphasynuklein narastającymi wewnątrz komórek nerwowych. Zmiany te występują w określonych rejonach mózgu. Wywołują one zmiany w sposobie poruszania się, myśleniu oraz zachowaniu.

Osoby, u których wystąpiło otępienie z ciałkami Lewy’ego mogą doświadczać znacznych wahań w zakresie poziomu ich uwagi i myślenia. W krótkim okresie mogą one przechodzić ze stanu nieomal normalnego do bardzo znacznych zakłóceń w obrębie tej samej funkcji. Często występującym tutaj objawem są także halucynacje wzrokowe.

Oprócz otępienia z ciałkami Lewy’ego znane są trzy inne zbliżone do niego choroby:

– Demencja z ciałkami Lewy’ego

– Choroba Parkinsona

– Demencja towarzysząca chorobie Parkinsona

Kiedy objawy w zakresie poruszania się osoby pojawiają się jako pierwsze, często diagnozuje się chorobę Parkinsona. W miarę rozwoju choroby Parkinsona, u większości chorych występują objawy demencji. Kiedy objawy w zakresie percepcji pojawiają się jako pierwsze, stawia się diagnozę demencji z ciałkami Lewy’ego. Otępienie z ciałkami Lewy’ego czasami występuje jednocześnie z chorobą Alzheimera i/lub demencją naczyniową

Otępienie czołowo-skroniowe jest wywołane postępującym zmianami zwyrodnieniowymi w obrębie płatów czołowych i przednich części płatów skroniowych mózgu. Objawy często pojawiają się u osób w wieku pięćdziesięciu kilku do sześćdziesięciu kilku lat, ale mogą też wystąpić wcześniej. Otępienie czołowo-skroniowe występuje w dwóch głównych postaciach: czołowej (ze zmianami w obrębie zachowania i osobowości) oraz skroniowej (upośledzenie zdolności wysławiania się). Często obie te postaci występują jednocześnie.

Ponieważ płaty czołowe mózgu odpowiadają za ocenę sytuacji oraz społeczne zachowania, osoby z demencją czołowoskroniową mogą mieć trudności z utrzymaniem zachowania akceptowanego przez społeczeństwo. Mogą być nieuprzejme, zaniedbują normalne obowiązki, nie potrafią powstrzymać się od pewnych czynności i powtarzają je, są agresywne, często nie mają hamulców i działają pod wpływem impulsu. Znane są dwie główne postaci skroniowego (językowego) wariantu demencji czołowo-skroniowej. Demencja semantyczna oznacza stopniową utratę świadomości znaczenia słów, problemy z ich wyszukiwaniem, zapamiętywaniem imion osób oraz trudności z rozumieniem wypowiedzi. Postępujący zanik zdolności do mówienia, także niepłynnego i zdolności rozumienia mowy (afazja) występuje rzadziej.

Jakie są wczesne objawy demencji?

Wczesne objawy demencji mogą być mało uchwytne, niewyraźne i nie od razu oczywiste. Niektóre częste objawy to:

Jakie są etapy otępienia?

ZABURZENIAOTĘPIENIE ŁAGODNEOTĘPIENIE UMIARKOWANEOTĘPIENIE ZNACZNE
PAMIĘĆ trudność zapamiętania nowych informacji utrudnia codzienną aktywność zaburzenia pamięci krótko- i długotrwałej istotnie ogranicza samodzielność nie pamięta imion bliskich osób całkowicie niesamodzielny
ZACHOWANIE niewielkie zmiany osobowości, możliwa depresja, apatia, drażliwość nasilone objawy apatii lub drażliwości, możliwa depresja dominuje apatia, obojętność, czasem agresja
WZROKOWO-PRZESTRZENNEpoczątkowe trudności w rysowaniu i samodzielnym poruszaniu się wyraźne błędy w rysowaniu, poruszanie się poza domem tylko pod opieką nie potrafi rysować, wrócić do domu, ubierać się samodzielnie
JĘZYK rozumienie mowy prawidłowe, trudności w doborze słów trudności w rozumieniu mowy i doborze słów brak rozumienia mowy, ubogie słownictwo
WYKONAWCZEniewielkie trudności w liczeniu, zakupach, stałych opłatach znaczne zaburzenia w zarządzaniu pieniędzmi nie wykonuje podstawowych czynności higienicznych

Leczenie demencji

W chwili obecnej większości postaci demencji nie można leczyć Jak przekonano się jednak, pewne leki łagodzą niektóre jej objawy. Bardzo ważne jest, by osoby z demencją otrzymywały pomoc ze strony ich rodzin, przyjaciół, opiekunów, psychologa, psychoterapeuty, lekarzy. Może to pomóc w radzeniu sobie z tym schorzeniem.

Gdzie szukać pomocy?

Miejsca, gdzie można otrzymać pomoc:

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

Bibliografia:

Broszura Alzheimer, Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej „Sanatorium” im. Jana Pawła II w Górnie ul. Rzeszowska 5, 36-051 Górno.

Helpsheet-AboutDementia01-WhatIsDementia_polish

https://www.alzheimerija.pl/faq.html