Zespół Aspergera to łagodniejsza forma zaburzeń ze spektrum autyzmu. W odróżnieniu od autyzmu nie stwierdza się jednak zaburzenia funkcji poznawczych. Cechą wspólną są nieprawidłowości w zakresie interakcji społecznych oraz wąski obszar zainteresowań chorego. Zaburzeniom może towarzyszyć niepełnosprawność intelektualna (20-50% pacjentów). Obecnie zaburzenia ze spektrum autyzmu należą do chorób nieuleczalnych jednak czasami niezbędne jest wdrożenie leczenia farmakologicznego.
Zespół Aspergera – przyczyny
Przyczyny Aspergera nie zostały do końca poznane. Najprawdopodobniej na mechanizm rozwoju wpływa wiele czynników, przez co staje się trudniejszy do określenia. Wśród najczęściej omawianych hipotez wymienia się:
- czynniki genetyczne – mutacje w obrębie wielu szlaków biologicznych;
- czynniki psychogenne – doświadczenie silnego lęku, oddzielenie od matki;
- czynniki prenatalne i perinatalne – wiek rodziców, niedotlenienie płodu, palenie papierosów, leki;
- czynniki biologiczne – zakażenia.
Do niedawna spekulowano, że na wystąpienie objawów choroby mogą mieć wpływ szczepionki przeciwko śwince, odrze i różyczce (MMR). Późniejsze badania epidemiologiczne wykluczyły związek pomiędzy szczepieniami a występowaniem autyzmu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że nie ma podstaw aby twierdzić, że szczepionka MMR wywołuje objawy chorób ze spektrum autyzmu.
Objawy zespołu Aspergera
W klasyfikacji ICD-10 zespół Aspergera charakteryzują zaburzenia w trzech bardzo ważnych obszarach. Wyróżnia się tu głównie funkcjonowanie społeczne, zachowania stereotypowe oraz komunikację. Naukowcy zaznaczają jednak, że sylwetki osób z zespołem Aspergera mogą się znamiennie różnić. Kryteria diagnostyczne są nadal udoskonalane. Poniżej wymieniono główne objawy Aspergera:
- zaburzone interakcje społeczne;
- brak umiejętności budowania relacji interpersonalnych;
- problemy z komunikacją werbalną i niewerbalną;
- trudności w rozumieniu zachowań innych ludzi;
- nieadekwatne wyrażanie własnych emocji;
- specyficzne zainteresowania pochłaniające uwagę chorego.
Zespół Aspergera – leczenie
Rozpoznanie zespołu Aspergera zwykle ma miejsce w pierwszych dwóch latach życia dziecka. Z terapeutycznego punktu widzenia ważne jest, aby jak najwcześniej objąć dziecko kompleksową opieką. Leczenie Aspergera polega na terapii behawioralnej, a czasami również leczeniu farmakologicznym. W skład zespołu terapeutycznego powinien wchodzić również logopeda, genetyk oraz terapeuta zajęciowy. Obecnie nie ma substancji leczącej złożone objawy choroby. Leki stosowane w terapii mają na celu zmniejszenie dolegliwości oraz usprawnienie funkcjonowania pacjentów. W terapii farmakologicznej stosowane są arypiprazol i rysperydon. Są to leki z grupy nietypowych neuroleptyków II generacji. Środki te mogą być pomocne w leczeniu drażliwości wywołanej chorobą jednak stosowanie ich może mieć liczne skutki uboczne.
Piśmiennictwo:
Szmania L., Etiologia zaburzeń spektrum autyzmu – przegląd koncepcji. Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej 11/2015
Wojciechowska A., Pomiędzy dzieciństwem a dorosłością – o dorastaniu osób z zespołem Aspergera. Studia Edukacyjne nr 25, 2013
Dover C.J., Couteur A.L.: How to diagnose autism. Arch. Dis. Child., 2007; 92: 540–545
Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych ICD-10. Kraków, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, 1994
Namysłowska I.: Rysperydon w leczeniu dzieci i młodzieży. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 2007; 7: 6–17