Co to jest RZS?
Reumatoidalne zapalenie stawów to postępująca, przewlekła choroba o podłożu zapalnym. W wyniku procesu zapalnego dochodzi do uszkodzenia symetrycznych stawów. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do zniszczenia stawów i ciężkiej niepełnosprawności. Szacuje się, że RZS dotyka około 1% populacji. Częściej chorują kobiety, a szczyt zachorowań przypada na 30-50 rok życia.
Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny
Tak jak w przypadku wielu chorób autoimmunologicznych przyczyny RZS również nie są znane. Prawdopodobnie na rozwój choroby ma wpływ wiele czynników. U podstaw schorzenia leży proces zapalny wewnątrz stawu. Czynnik wywołujący zapalenie nie został odkryty. W wyniku reakcji zapalnej dochodzi do niszczenia błony maziowej, a następnie niszczenia i utraty ruchomości stawu. Za istotną przyczynę reumatoidalnego zapalenia stawów uważa się defekty układu odpornościowego. Na rozwój choroby mogą wpływać również czynniki środowiskowe:
- palenie papierosów
- niektóre infekcje wirusowe lub bakteryjne
- stres
Objawy RZS
Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów są konsekwencją postępującego procesu zapalnego. Początkowy obserwuje się ból i obrzęk zajętego stawu. Chorzy zgłaszają również uczucie porannej sztywności stawów. Charakterystyczne jest zapalenie stawów symetrycznych oraz uszkodzenie chrząstek i kości budujących staw. Istotne mogą być także pozastawowe objawy RZS:
- stany podgorączkowe
- zmiany skórne w postaci guzków reumatoidalnych
- zmiany w płucach prowadzące do włóknienia miąższu płuc
- zapalenie mięsnia sercowego
- powikłania sercowo-naczyniowe
- amyloidoza nerek
W przypadku wystąpienia bólu lub obrzęku stawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Osoby, u których stwierdzono RZS powinny pozostawać pod opieką reumatologa. Obecnie objawom RZS nie da się zapobiegać, ale możliwe jest skuteczne leczenie.
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów
Leczenie w RZS ma za zadanie przede wszystkim zwalczanie objawów
i poprawę jakości życia. Wśród leków modyfikujących przebieg choroby wyróżnia się leki niebiologiczne oraz nowoczesne leki biologiczne. Do leków niebiologicznych zalicza się m.in. metotreksat, leflunomid czy też sole złota.
Leki biologiczne w RZS produkowane są z użyciem metod inżynierii genetycznej. Leki biologiczne wyróżnia działanie celowane na czynniki wywołujące stan zapalny. Efekty leczenia lekami biologicznymi obserwowane są zwykle szybciej niż w przypadku standardowych terapii. Mogą być również stosowane w połączeniu z innymi lekami.
Leczenie w reumatoidalnym zapaleniu stawów uwzględnia także stosowanie glikokortykosteroidów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz leków przeciwbólowych.
Terapia RZS powinna również uwzględniać rehabilitację ruchową oraz wsparcie psychologiczne.
Bibliografia
- J.S. Smolen, R. Landewé, J. Bijlsma i wsp.: EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2016 update. Annals of the Rheumatic Diseases, 2017; 76: 960–977
- Frissel T., Hellgren K., Alfredsson L. i wsp.: Familial aggregation of arthritis – related diseases in seropositive and seronegative rheumatoid arthritis: a register-based case-control study in Sweden. Ann. Rheum. Dis., 2016; 75: 183–189