\n

Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) jest przewlekłą, postępującą chorobą układu nerwowego. SM jest najczęstszą przyczyną niepełnosprawności w grupie młodych dorosłych. Stwardnienie rozsiane jest nieprzewidywalne, a we wczesnych stadiach trudno jest przewidzieć jak choroba będzie się rozwijała u danego pacjenta. Stwardnienie rozsiane zwykle ujawnia się między trzecią a piątą dekadą życia. Jest to okres, w którym młodzi ludzie rozpoczynają życie rodzinne, kupują dom lub zakładają firmy. Diagnoza jest dla pacjentów trudnym doświadczeniem szczególnie gdy nie wiadomo na co się przygotować. W kontekście pacjentów z SM często mówi się o ogromnym poczuciu niepewności i wynikającym z niego strachu. 

W sierpniowym wydaniu Rehabilitation Psychology ukaże się informacja o nowej formie terapii dla osób chorujących na stwardnienie rozsiane. W badaniu prowadzonym na University of Washington włączono 48 pacjentów z SM w fazie pilotażowej. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup. Jedna z grup została objęta trwającą sześć sesji terapią psychologiczną, a druga pozostawała bez interwencji badaczy. Sesje terapeutyczne w grupie interwencyjnej opierały się na założeniach i technice akceptacji i terapii zobowiązań (z ang. acceptance and commitment therapy ACT) oraz elementach terapii poznawczo-behawioralnej. Obie grupy przyjmowały standardowe leczenie.

Badanie pilotażowe prowadzono na małej grupie osób jednak wyniki wydają się być obiecujące. Uczestnicy z grupy objętej sesją wydawali się lepiej tolerować niepewność związaną z przebiegiem choroby oraz akceptować swoją diagnozę. 

Jak podkreślają naukowcy potrzebne są dalsze badania nad nową terapią. W przyszłym roku rozpocznie się faza druga badania z udziałem większej liczby pacjentów. Badacze nie negują jednocześnie skuteczności innych schematów terapii w SM takich jak techniki mindfulness czy też samodzielna terapia poznawczo-behawioralna. 

Źródło: https://www.psychologytoday.com/us/blog/minding-the-body/201907/coping-uncertainty-when-you-have-multiple-sclerosis

Co to jest stwardnienie rozsiane

Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex – SM) to przewlekłe i postępujące schorzenie układu nerwowego. W przebiegu choroby dochodzi do stopniowego zaniku osłonek mielinowych neuronów. W badaniach stwierdzane są wieloogniskowe (rozsiane) uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego. Rozległość zmian demielinizacyjnych decyduje o charakterze i nasileniu objawów. Stwardnienie rozsiane dotyka głównie osoby w wieku średnim. W Polsce choruje na nie ok. 40-60 na 100 000 osób. Na świecie jest około 2,3 mln osób. SM jest najczęstszą neurologiczną przyczyną niepełnosprawności w grupie młodych dorosłych.

Stwardnienie rozsiane – przyczyny

Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są do końca poznane. Prawdopodobnie dla rozwoju choroby znaczenie mają zaburzenia układu odpornościowego oraz procesy neurodegeneracyjne. W procesie niszczenia osłonek mielinowych może mieć udział odpowiedź autoimmunologiczna przeciwko komórkom nerwowym. Wśród przyczyn SM znajdują się również czynniki środowiskowe:

Stwardnienie rozsiane – objawy

Pierwszym objawem alarmującym może być pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego. Chory doświadcza bólu gałki ocznej oraz pogorszenia ostrości widzenia. Kolejnym ważnym symptomem jest osłabienie koordynacji ruchowej oraz męczliwość.  Postępująca degeneracja w układzie nerwowym prowadzi z czasem do niedowładu kończyn. Objawami stwardnienia rozsianego są również zaburzenia ruchomości gałek ocznych, oczopląs, zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi. Utrata funkcji przez niektóre neurony może prowadzić do zaburzeń kontroli zwieraczy. W przebiegu SM często występuje wielomocz lub utrudnione oddawanie moczu. Uciążliwym objawem stwardnienia rozsianego jest również stopniowa utrata funkcji poznawczych, które utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie.

Leczenie SM

Leczenie w stwardnieniu rozsianym polega głównie na łagodzeniu objawów. Najczęściej w terapii stosowane są glikokortykosteroidy. W celu spowolnienia postępu choroby w Polsce stosuje się  interferon β1a ,interferon β1b i octan glatirameru. Obecnie leki na stwardnienie rozsiane są intensywnie badane, a wiele z nich oczekuje na rejestrację. Równie ważnym elementem w terapii chorego jest rehabilitacja ruchowa.

Ze względu na brak znajomości konkretnej przyczyny stwardnienia rozsianego, całkowite wyleczenie pozostaje obecnie niemożliwe.

Bibliografia:

Mirowska-Guzel D.: Rola rzutów oraz zasady stosowania glikokortykosteroidów w stwardnieniu rozsianym. Aktual. Neurol., 2016; 16 (3): 131–135

Łobińska A., Stelmasiak Z.: Epidemiological aspects of multiple sclerosis in Lublin (Poland). Neurol. Neuroch. Pol., 2004; 38: 361– 366

McDonald W.I., Compston A., Edan G. i wsp.: Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: guidelines from the International Panel on the diagnosis of multi- ple sclerosis. Ann. Neurol., 2001; 50: 121–127