Istnieje wiele doniesień naukowych, że techniki redukcji stresu oparte na uważności (mindfulness) pomagają pacjentom z przewlekłym bólem, fibromialgią, łuszczycą, zapaleniem stawów czy epizodami depresji. Wyniki dotychczasowych badań pozwalają przypuszczać, że mindfulness może być pomocne również terapii osób u których wystąpiła choroba Parkinsona. 

Choroba Parkinsona jest przyczyną wielu uciążliwych objawów. Zmiany zachodzące w strukturach mózgu powodują między innymi drżenie mięśni, sztywność mięśniową oraz zaburzenia postawy. Objawy choroby prowadzą do stopniowej utraty samodzielności chorego co może być przyczyną lęku i frustracji. Dodatkowo choroba Parkinsona poprzez proces zmian i neurodegeneracji może przyczyniać się do uszkodzenia struktur mózgowych odpowiedzialnych za nastrój i funkcje poznawcze.

Techniki uważności opierają się na siedmiu głównych filarach, które pomagają zmniejszyć lęk, oferując alternatywne strategie i umiejętności radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami spowodowanymi przez fizyczne, emocjonalne i psychologiczne czynniki wyzwalające.

Techniki uważności zyskują w ostatnich latach coraz większą popularność ze względu na wysoką skuteczność w radzeniu sobie z lękiem oraz stresem. Lęk i depresja mogą być złagodzone u pacjentów u których wystąpiła choroba Parkinsona dzięki stosowaniu tego rodzaju technik. Znaczącą rolę wydają się odgrywać ćwiczenia oddechowe oraz medytacja. Interwencja w postaci wdrożenia technik relaksacyjnych może w pewien sposób przeprogramować myślenie oraz zmienić sposób postrzegania świata. Pacjenci u których wystąpiła choroba Parkinsona mogą w ten sposób zmniejszyć stres i poprawić jakość swojego życia.

Źródło: www.parkinsonsnewstoday.com

Co to jest RZS?

Reumatoidalne zapalenie stawów to postępująca, przewlekła choroba o podłożu zapalnym. W wyniku procesu zapalnego dochodzi do uszkodzenia symetrycznych stawów. Brak odpowiedniego leczenia może prowadzić do zniszczenia stawów i ciężkiej niepełnosprawności. Szacuje się, że RZS dotyka około 1% populacji. Częściej chorują kobiety, a szczyt zachorowań przypada na 30-50 rok życia.

Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny

Tak jak w przypadku wielu chorób autoimmunologicznych przyczyny RZS również nie są znane. Prawdopodobnie na rozwój choroby ma wpływ wiele czynników. U podstaw schorzenia leży proces zapalny wewnątrz stawu. Czynnik wywołujący zapalenie nie został odkryty. W wyniku reakcji zapalnej dochodzi do niszczenia błony maziowej, a następnie niszczenia i utraty ruchomości stawu. Za istotną przyczynę reumatoidalnego zapalenia stawów uważa się defekty układu odpornościowego. Na rozwój choroby mogą wpływać również czynniki środowiskowe:

• palenie papierosów
• niektóre infekcje wirusowe lub bakteryjne
• stres

Objawy RZS

Objawy reumatoidalnego zapalenia stawów są konsekwencją postępującego procesu zapalnego. Początkowy obserwuje się ból i obrzęk zajętego stawu. Chorzy zgłaszają również uczucie porannej sztywności stawów. Charakterystyczne jest zapalenie stawów symetrycznych oraz uszkodzenie chrząstek i kości budujących staw. Istotne mogą być także pozastawowe objawy RZS:

• stany podgorączkowe
• zmiany skórne w postaci guzków reumatoidalnych
• zmiany w płucach prowadzące do włóknienia miąższu płuc
• zapalenie mięsnia sercowego
• powikłania sercowo-naczyniowe
• amyloidoza nerek

W przypadku wystąpienia bólu lub obrzęku stawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Osoby, u których stwierdzono RZS powinny pozostawać pod opieką reumatologa. Obecnie objawom RZS nie da się zapobiegać, ale możliwe jest skuteczne leczenie.

Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów

Leczenie w RZS ma za zadanie przede wszystkim zwalczanie objawów
i poprawę jakości życia. Wśród leków modyfikujących przebieg choroby wyróżnia się leki niebiologiczne oraz nowoczesne leki biologiczne. Do leków niebiologicznych zalicza się m.in. metotreksat, leflunomid czy też sole złota.

Leki biologiczne w RZS produkowane są z użyciem metod inżynierii genetycznej. Leki biologiczne wyróżnia działanie celowane na czynniki wywołujące stan zapalny. Efekty leczenia lekami biologicznymi obserwowane są zwykle szybciej niż w przypadku standardowych terapii. Mogą być również stosowane w połączeniu z innymi lekami.

Leczenie w reumatoidalnym zapaleniu stawów uwzględnia także stosowanie glikokortykosteroidów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz leków przeciwbólowych.

Terapia RZS powinna również uwzględniać rehabilitację ruchową oraz wsparcie psychologiczne.

Bibliografia

1. J.S. Smolen, R. Landewé, J. Bijlsma i wsp.: EULAR recommendations for the management of rheumatoid arthritis with synthetic and biological disease-modifying antirheumatic drugs: 2016 update. Annals of the Rheumatic Diseases, 2017; 76: 960–977
2. Frissel T., Hellgren K., Alfredsson L. i wsp.: Familial aggregation of arthritis – related diseases in seropositive and seronegative rheumatoid arthritis: a register-based case-control study in Sweden. Ann. Rheum. Dis., 2016; 75: 183–189

Co to jest łuszczycowe zapalenie stawów?

Łuszczycowe zapalenie stawów to przewlekła choroba, której objawy występują na skórze oraz narządach wewnętrznych. Czasami w przebiegu choroby zajmowane są nawet oczy lub serce. Łuszczycowe zapalenie stawów dotyczy około 1/3 osób cierpiących na łuszczycę. Chorobę łuszczycową stwierdza się u 2% populacji. Szczyt zachorowań na ŁZS przypada między 30 a 50 rokiem życia.

Przyczyny łuszczycowego zapalenia stawów

Łuszczycowe zapalenie stawów może mieć różne przyczyny. Do najważniejszych poznanych czynników ryzyka należy podatność genetyczna, zakażenia wirusowe lub bakteryjne oraz niektóre leki. Do leków potencjalnie wpływających na wystąpienie ŁZS należą sole litu, beta-blokery oraz leki przeciwmalaryczne. Udział w powstawaniu łuszczycowego zapalenia stawów mogą mieć również urazy mechaniczne i stres.

Objawy

Zależnie od zaawansowania choroby może dojść do zajęcia jednego lub wielu stawów. Objawy ŁZS mogą mieć różne nasilenie, ponieważ choroba przebiega z okresami zaostrzeń i remisji. Charakterystyczne objawy łuszczycowego zapalenia stawów to:

• obrzęk palców dłoni lub stóp bez wyraźnej przyczyny
• deformacje stawów
• ograniczona ruchomość stawów
• bóle pleców i/lub szyi

Objawy pozastawowe łuszczycowego zapalenia stawów:

• narząd wzroku (zapalenie spojówek, zapalenie błony naczyniowej oka)
• układ sercowo–naczyniowy (miażdżyca w wyniku długotrwałego procesu zapalnego)
• serce (uszkodzenie zastawek serca, zapalenie aorty)

Pacjenci chorujący na łuszczycę powinni informować lekarza o wszelkich niepokojących objawach, aby odpowiednio wcześnie włączyć stosowne leczenie.

Łuszczycowe zapalenie stawów – leczenie

W leczeniu ŁZS najważniejsze jest zmniejszenie nasilenia objawów oraz poprawa jakości życia pacjenta. Z uwagi na proces chorobowy stosuje się leki:

• zmniejszające stan zapalny (niesteroidowe leki przeciwzapalne);
• modyfikujące działanie układu odpornościowego (np. metotreksat);
• leki biologiczne.

Leczenie ŁZS można również prowadzić miejscowo. Do miejscowego leczenia stosuje się nakłuwanie stawu, usuwanie zmienionej błony maziowej lub endoprotezowanie. Obecnie powstają nowe generacje leków na ŁZS i wydaje się, że ich skuteczność uległa znaczącej poprawie.

Domowe sposoby na łuszczycowe zapalenie stawów

W terapii najważniejsza jest ścisła współpraca z lekarzem specjalistą i stosowanie się do jego zaleceń. Niemniej jednak istotne wydają się również codzienne nawyki. W łuszczycowym zapaleniu stawów warto stosować się do zasad zdrowego odżywiania, regularnie spożywać ryby oraz dbać o nawodnienie. Korzystne wydaje się również wykonywanie aktywności ruchowej zaleconej przez fizjoterapeutę.

Bibliografia

1. European League Against Rheumatism (EULAR) recommendations for the management of psoriatic arthritis with pharmacological therapies: 2015 update
2. Gerlag D.M., Raza K., van Baarsen L.G.M. i wsp.: EULAR recommendations for terminology and research in individuals at risk of rheumatoid arthritis: report from the Study Group for Risk Factors for Rheumatoid Arthritis. Ann. Rheum. Dis., 2012; 71: 638–641

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl

Problem stresu dotyczy każdego człowieka, nie ma ludzie, którzy go nie przeżywają. Wyjaśniam, co to jest stres. W artykule przestawiam jak poradzić sobie ze stresem.

Stresem – określamy pewne zdarzenia w naszym życiu, najczęściej trudne, przykre i niepożądane albo określamy tak nasz stan wewnętrzny, przeżycia, napięcie, niepokój, lęk oraz inne nieprzyjemne emocje.

Strategie radzenia sobie ze stresem:

– przeżywaj emocje, które się pojawiają. Masz prawo przeżywać uczucia takie jak: złość, smutek, zmiana nastrojów itd. Pamiętaj jednak, że przeżywając różne emocje nie możesz ranić innych osób.

– utrzymuj kontakt z innymi ludźmi. Mogą być dla ciebie wsparciem w trudnej sytuacji. Jeśli masz kogoś bliskiego rozmawiaj z nim o tym, co dzieje się z tobą i o tym, jak ci trudno. Jeśli masz trudności żeby się otworzyć przed najbliższymi, skorzystaj z pomocy specjalistów (poradnie psychologiczne, stowarzyszenia, fundacje, poradnie zdrowia psychicznego)

– pamiętaj, że należy ci się odpoczynek – masz prawo odpoczynku.

– stałe pozostawaj w kontakcie z osobami, które są ci życzliwie, opowiadaj im o swoich działaniach, o swoim nastroju.

Po niżej przestawiam różne strategie na radzenie sobie ze stresem. Należą do nich głównie techniki relaksacyjne oraz wizualizacyjne.

Praca z oddechem – relaksacja

Praca z oddechem polega na zwolnieniu oddechu oraz nadanie mu odpowiedniego rytmu. Oddech wpływa bezpośrednio na naszą fizjologię, natomiast fizjologia na nasze emocje. np. medytacja swobodnego oddechu według Deepaka Chopry’ego. Usiądź wygodnie. Zamknij oczy oddychaj lekko i swobodnie pracuj przeponą. Zrób wdech, zaraz po nim wydech i poczekaj 2 sekundy przed następnym wdechem. Pozwól swojej uwadze podążać za oddechem. Skup się na tym, jak powietrze wchodzi przez nos i spływa w dół do płuc. Oddychaj normalnie, niezbyt głęboko, bez wstrzymywania oddechu.

Wizualizacja

Technika wizualizacji ma na celu tzw. mentalne oddzielenie się od sytuacji, która wywołuje stres. Możemy sobie wyobrazić, że znajdujemy się za ochronną tarczę albo otoczka, która chroni przed negatywnym wpływem z zewnątrz.

Przestawiam wizualizację prowadzoną. Jej zamiarem jest wykreowanie sobie obrazu siebie w przyjemnym otoczeniu.

– połóż się wygodnie, zamknij oczy,

– wyobraź sobie, że znajdujesz się w jakimś wspaniałym dla ciebie miejscu (łąka plaża góry itd. plaża),

– poczuj oraz zobacz wszystko to, co cię otacza – co widzisz, co czujesz co słyszysz

– wyobraź sobie jakąś rzecz, przedmiot w tym miejscu, który jest jego symbolem

– kiedy będzie ci szczególnie ciężko przypomnij sobie tą rzecz symbolizująca to miejsce.

„Przeramowanie” sytuacji – reframing

Technika reframing opiera na zmianie kontekstu sytuacji stresującej.

Np. stresujesz się rozmową z szefem możesz w myślach wyobrazić sobie taką sytuację:

– wyobraź sobie, że siedzisz w biurze szefa a on krzyczy na ciebie

– przypomnij sobie jego głos, charakterystyczne: mimikę gesty

– w tej chwili zmień szefa w myślach w inną postać np. z filmu albo z bajki – wyobrażaj go jak tylko zechcesz

– ubierz go w zabawne ubrania np. w klauna, itd

– zmień otoczenie szefa np. z filmu albo z bajki np. szef w cyrku przebrany za klauna, itd.

– złam stan emocjonalny – policz ilość żarówek w pokoju, długopisy na biurku, itd.

– przypomnij sobie jeszcze raz sytuację stresową, zobacz jak wiele się zmieniło. Jeśli jeszcze jesteś zestresowany powtórz ćwiczenie.

Inne sposoby pomagające zmniejszyć napięcie wywołane stresem to m.in.:

– muzykoterapia – terapia dźwiękiem, muzyką
– aromaterapia – terapia olejkami eterycznymi
– zdrowa dieta
– śmiech
– odpowiednia ilość snu
– odpoczynek
– aktywność fizyczna
– kontakt oraz rozmowy z bliskimi osobami, ze specjalistą np. psychologiem, psychoterapeutą.  

Literatura:

TECZKA INFORMACYJNA Poradź sobie ze stresem; Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej; Warszawa 2007

Kijak M., Stres. 15 najskuteczniejszych sposobów na radzenie sobie ze stresem,  Wydawnictwo Złote Myśli, Gliwice 2009

www.medonet.pl/zdrowie,aromaterapia—zastosowanie–rodzaje-olejkow–koszty-aromaterapii,artykul,1730063.html (dn. 19.06.2019)