Na podstawie wyników uzyskanych w jednym z nowszych badań nad leczeniem stwardnienia rozsianego, przypuszcza się, że terapia mikroRNA może zmniejszać niepełnosprawność związaną z tym schorzeniem.
Stwardnienie rozsiane (z ang. Multiple Sclerosis, MS) to przewlekła choroba demielinizacyjna o podłożu immunologicznym. Schorzenie występuje najczęściej u młodych dorosłych, a u jego podstaw leży wieloogniskowe (rozsiane) uszkodzenie mózgu i rdzenia kręgowego powodujące liczne objawy neurologiczne i niepełnosprawność. Dokładna przyczyna choroby nie została jeszcze poznana, jednak podejrzewa się, że znaczącą rolę odgrywa zaburzona praca układu immunologicznego oraz procesy neurodegeneracyjne. Niepełnosprawność ruchowa związana z postępem choroby jest często przyczyną wykluczenia osób chorych ze społeczeństwa i pracy zawodowej.
Wsparcie dla osób niepełnosprawnych z MS często jest niewystarczające i poszukuje się nowych metod leczenia i spowalniania przebiegu choroby
Jeden z zespołów badawczych pracujących nad procesami poznawczymi i leczeniem MS przeprowadził badanie dotyczące wyjaśnienia zależności pomiędzy składem mikroflory jelitowej a przebiegiem MS u myszy.
Końcowy odcinek jelita człowieka zasiedlony jest przez ogromne ilości różnego rodzaju bakterii. Obecnie przypuszcza się, że konkretny skład gatunkowy mikroflory jelitowej i jej funkcjonalność mogą wpływać na ryzyko wystąpienia różnych chorób oraz niepełnosprawność związaną z niektórymi chorobami. Flora bakteryjna odpowiada przede wszystkim za utrzymanie szczelności bariery jelitowej chroniąc organizm przed licznymi substancjami szkodliwymi. Naukowcy badający związek mikroflory i MS zaprezentowali innowacyjne podejście w rozumieniu zagadnienia.
Podejście to obejmuje obecność cząsteczek bakteryjnego mikroRNA w mikrobiomie, którego ilość wzrasta, gdy stwardnienie rozsiane osiąga szczyt w mysich modelach choroby. Kiedy naukowcy stworzyli syntetyczną wersję mikroRNA i podali ją myszom jako doustną terapię, tłumiła ona objawy choroby.
Naukowcy badali mikrobiom myszy na modelach stwardnienia rozsianego i dokonali zaskakującego odkrycia: kiedy zabrali kał od zwierząt doświadczających szczytowych objawów i przenieśli go na inne myszy, zwierzęta otrzymujące materiał były chronione przed stwardnieniem rozsianym. Zespół opublikował swoje odkrycia w czasopiśmie Cell Host & Microbe.
Wnioski płynące z tego doświadczenia pozwalają przypuszczać, że cząsteczki mikroRNA mogą w przyszłości odegrać znaczącą rolę w leczeniu i łagodzeniu objawów MS oraz zmniejszać niepełnosprawność związaną z tą chorobą.
Źródło: https://www.fiercebiotech.com/research/treating-multiple-sclerosis-help-gut-microbiome
Co to jest stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex – SM) to przewlekłe i postępujące schorzenie układu nerwowego. W przebiegu choroby dochodzi do stopniowego zaniku osłonek mielinowych neuronów. W badaniach stwierdzane są wieloogniskowe (rozsiane) uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego. Rozległość zmian demielinizacyjnych decyduje o charakterze i nasileniu objawów. Stwardnienie rozsiane dotyka głównie osoby w wieku średnim. W Polsce choruje na nie ok. 40-60 na 100 000 osób. Na świecie jest około 2,3 mln osób. SM jest najczęstszą neurologiczną przyczyną niepełnosprawności w grupie młodych dorosłych.
Stwardnienie rozsiane – przyczyny
Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są do końca poznane. Prawdopodobnie dla rozwoju choroby znaczenie mają zaburzenia układu odpornościowego oraz procesy neurodegeneracyjne. W procesie niszczenia osłonek mielinowych może mieć udział odpowiedź autoimmunologiczna przeciwko komórkom nerwowym. Wśród przyczyn SM znajdują się również czynniki środowiskowe:
- przebyte zakażenie wirusem Epsteina i Barr;
- wysoka szerokość geograficzna;
- mała ekspozycja na światło słoneczne;
- małe stężenie witaminy D w surowicy;
- palenie tytoniu;
- otyłość w wieku nastoletnim;
Stwardnienie rozsiane – objawy
Pierwszym objawem alarmującym może być pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego. Chory doświadcza bólu gałki ocznej oraz pogorszenia ostrości widzenia. Kolejnym ważnym symptomem jest osłabienie koordynacji ruchowej oraz męczliwość. Postępująca degeneracja w układzie nerwowym prowadzi z czasem do niedowładu kończyn. Objawami stwardnienia rozsianego są również zaburzenia ruchomości gałek ocznych, oczopląs, zawroty głowy oraz zaburzenia równowagi. Utrata funkcji przez niektóre neurony może prowadzić do zaburzeń kontroli zwieraczy. W przebiegu SM często występuje wielomocz lub utrudnione oddawanie moczu. Uciążliwym objawem stwardnienia rozsianego jest również stopniowa utrata funkcji poznawczych, które utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie.
Leczenie SM
Leczenie w stwardnieniu rozsianym polega głównie na łagodzeniu objawów. Najczęściej w terapii stosowane są glikokortykosteroidy. W celu spowolnienia postępu choroby w Polsce stosuje się interferon β1a ,interferon β1b i octan glatirameru. Obecnie leki na stwardnienie rozsiane są intensywnie badane, a wiele z nich oczekuje na rejestrację. Równie ważnym elementem w terapii chorego jest rehabilitacja ruchowa.
Ze względu na brak znajomości konkretnej przyczyny stwardnienia rozsianego, całkowite wyleczenie pozostaje obecnie niemożliwe.
Bibliografia:
Mirowska-Guzel D.: Rola rzutów oraz zasady stosowania glikokortykosteroidów w stwardnieniu rozsianym. Aktual. Neurol., 2016; 16 (3): 131–135
Łobińska A., Stelmasiak Z.: Epidemiological aspects of multiple sclerosis in Lublin (Poland). Neurol. Neuroch. Pol., 2004; 38: 361– 366
McDonald W.I., Compston A., Edan G. i wsp.: Recommended diagnostic criteria for multiple sclerosis: guidelines from the International Panel on the diagnosis of multi- ple sclerosis. Ann. Neurol., 2001; 50: 121–127