Smartfon i komputer otwierają wiele drzwi
Nowoczesne technologie są bardzo przydatne dla osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów, co uwidoczniło się zwłaszcza w dobie pandemii koronawirusa.
Różnego rodzaju elektroniczne urządzenia, aplikacje na telefony i komputery, rozwój e-handlu i e-usług: to wszystko ułatwia życie milionom ludzi, a w wielu sytuacjach wynikających z obostrzeń sanitarnych okazują się wręcz niezbędne dla OzN i ich opiekunów. Ogromnym wyzwaniem było dla nich już samo utrzymywanie kontaktów, gdyż rząd wprowadził ograniczenia w przemieszczaniu się ludzi, a ponadto wiele osób obawiało się odwiedzać starsze osoby, aby ich nie zarazić, narażając na ryzyko utraty życia.
W sytuacji pandemii i lockdownu usługi informatyczne stały się wręcz niezbędne dla osób z niepełnosprawnościami i różne instytucje starały się wyjść naprzeciw takim potrzebom. Przykładem mogą być działania Fundacji Neuron+, która w ramach III edycji ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid uruchomiła kilka bardzo przydatnych inicjatyw na rzecz osób z niepełnosprawnością. Fundacja przygotowała m.in. dwie aplikacje mobilne: E-niezbędnik oraz E-wademekum, które zawierają wiele informacji na temat COVID-19 i porad w jaki sposób można uchronić się przed zakażeniem. Oprócz tego aplikacje podają informacje, porady eksperckie dotyczące takich zagadnień jak zatrudnianie OzN (uwarunkowania prawne i finansowe, organizacyjne), opieka medyczna, edukacja. Dodatkowe wsparcie dla osób z niepełnosprawnością, członków ich rodzin, opiekunów, pracodawców i innych zainteresowanych osób stanowi chat bot, czyli wirtualny doradca. Jest on czynny całą dobę, pomaga użytkownikom w szybki i prosty sposób wyszukać interesujące ich treści dotyczące różnych zagadnień życia, funkcjonowania społecznego OzN. Wystarczy, że określimy temat rozmowy, a chat bot przekaże nam wszystkie potrzebne informacje, np. prawne.
Dotychczasowe doświadczenia związane z COVID-19 pokazały, że telefon, smartfon stały się wręcz niezbędnymi narzędziami w codziennym życiu dla osób z niepełnosprawnością, bo pozwalają na utrzymanie w miarę stałego kontaktu z rodziną, lekarzami, terapeutami. Ale część OzN nie może korzystać z normalnych smartfonów z powodu swoich fizycznych ograniczeń i potrzebują specjalnych aparatów. Przykładem mogą być telefony sterowane głosem, których nie trzeba włączać ręką ani wybierać numeru wciskając klawisze. Korzystają z nich niepełnosprawni z ograniczoną możliwością poruszania się, zwłaszcza jeśli dotyczy to rąk. Telefon uruchamia się, wybiera numer rozmówcy i wyłącza głosem, ma też funkcję automatycznej sekretarki. Nowoczesne aparaty są też wyposażone w bluetooth, co umożliwia połączenie telefonu z innymi urządzeniami cyfrowymi. Z kolei dla osób niewidomych lub niedowidzących dedykowane są telefony z programami mówiącymi.
Podobne zalety mają komputery z aplikacjami dla niepełnosprawnych, którzy mogą odczytywać maile, korzystać ze Skype’a, czy pisać teksty nawet jak mają kłopoty z poruszaniem się lub schorzenia ograniczające słuch czy mowę. Co więcej, coraz częściej takie programy można pobrać na komputer za darmo. Dzięki tym i podobnym rozwiązaniom wiele OzN mogło codziennie kontaktować się z rodziną, opiekunami, wolontariuszami, lekarzami czy urzędnikami.
– Pandemia COVID-19 spowodowała, że bez odpowiednich aplikacji, bez nowoczesnych urządzeń, w tym nowych rozwiązań służących wsparciu osób z niepełnosprawnościami, ich opiekunów oraz osób starszych ich codzienne funkcjonowanie było by dużo trudniejsze, a czasami wręcz niemożliwe. Każda nawet najmniejsza tego typu aplikacja stanowi cenną pomoc – mówi prof. Janusz Kocki, przewodniczący Rady Naukowej Fundacji Neuron Plus. Stworzenie tego typu nowych rozwiązań i aplikacji przez Fundację jest nie tylko bardzo dobrym kierunkiem pomocy dla OzN ale również przykładem godnym do naśladowania.
Dla dużej części osób z niepełnosprawnością poważnym problemem okazało się ograniczenie dostępu do lekarzy i świadczeń rehabilitacyjnych. Ale jednocześnie nowe technologie pozwoliły częściowo te problemy złagodzić. Przykładem mogą być usługi telemedycyny, w tym teleporady, a zwłaszcza system e-recept. Dopracowanie teleporad, zwłaszcza wzbogacenie ich o moduł wideo, mogłyby być jeszcze bardziej pomocnym narzędziem w sprawowaniu opieki zdrowotnej nad OzN nawet w sytuacji, gdyby nie dochodziło do kolejnych lockdownów i surowych obostrzeń sanitarnych. Dla dużej części OzN ogromnym wyzwaniem było i jest dotarcie do przychodni, więc kontakt on-line z lekarzem mógłby być dobrym wyjściem.
W czasach pandemii na pracę zdalną przeszła także administracja publiczna, a wiele spraw urzędowych, takich jak złożenie wniosku o wydanie decyzji administracyjnej, zapłacenie podatku od nieruchomości, można było załatwić tylko przez internet lub była to metoda preferowana przez urzędy. Na obsługę on-line klientów w coraz szerszym stopniu przerzucały się też banki i towarzystwa ubezpieczeniowe.
Dużą pomocą dla OzN okazał się rozwój sklepów internetowych. Można było za pomocą kilku kliknięć na ekranie smartfonu lub komputera zamówić książki, e-booki, płyty, czasopisma, ubrania, buty, meble, prezenty czy nawet artykuły spożywcze lub inne produkty pierwszej potrzeby i czekać tylko na wizytę kuriera. Nie dziwiło też to, że również osoby z niepełnosprawnością zaczęły częściej korzystać z możliwości zamawiania jedzenia z dostawą do domu niż przed pandemią. Wystarczyło tylko w tym celu zainstalować na swoim elektronicznym urządzeniu którąś z aplikacji.
Niemniej ważne okazało się to, że przy pomocy nowoczesnych technologii poprawił się dostęp OzN do dóbr kultury. Wiele muzeów i galerii pokazuje od czasu lockdownu swoje zbiory w internecie, w sieci można też obejrzeć spektakle teatralne, koncerty, swoje serwisy rozbudowały platformy filmowe i telewizyjne. Oczywiście, zapewne większość ludzi wróci do tradycyjnego obcowania z kulturą, ale oferta internetowa zapewne zostanie zachowana, przynajmniej w znacznej części. Z korzyścią dla osób z niepełnosprawnościami, które często mają problemy z opuszczeniem domu i korzystaniem z kultury w realu.
III edycja ogólnopolskiej kampanii informacyjno-edukacyjnej STOP Barierom – STOP Covid na rzecz osób z niepełnosprawnością jest realizowana dzięki dofinansowaniu ze środków: Fundacji ORLEN, Fundacji PKO Banku Polskiego, Fundacji KGHM Polska Miedź, Totalizatora Sportowego Sp. z o.o., Fundacji Agencji Rozwoju Przemysłu, Fundacji BGK im. J.K. Steczkowskiego, Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju
Wiele mówi się o dostosowywaniu technologii do indywidualnych potrzeb użytkownika. Rozwój nowoczesnych urządzeń i rozwiązań technologicznych staje się coraz bardziej intensywny a dopasowanie technologii do człowieka jest na coraz wyższym poziomie. Specyficzny rodzaj dostosowania technologii wymusza niepełnosprawność. Dopasowanie do użytkownika z niepełnosprawnością jest możliwe dzięki wyjątkowym pracownikom wspierającym pracę nad zwiększaniem dostępności rozwiązań i urządzeń.
Funkcjonujący w firmie Microsoft, Disability Answer Desk zapewnia wsparcie użytkownikom swoich produktów, których dotknęła niepełnosprawność. Dostosowanie technologii do osoby z niepełnosprawnością wymaga dogłębnego poznania jego potrzeb. Pracownicy znani jako ,,zaufani testerzy” to tysiące osób z niepełnosprawnością, które ukształtowały technologię używaną dziś przez miliony użytkowników. Niepełnosprawność i jej wpływ na sposób użytkowania produktów to ważny aspekt wymagający uwzględnienia przy projektowaniu nowych technologii. Pracownicy z niepełnosprawnością są m.in. pomysłodawcami rozwiązania NarratorHome, które ułatwia korzystanie z czytnika ekranu. Zaufani testerzy pomagają również w rozwijaniu technologii, które już powstały – dostarczając swój głos ulepszają funkcje rozpoznawania mowy i dyktowania wiadomości. Efektywność tego typu rozwiązań mogła być ograniczona przez niepełnosprawność i jej wpływ na emisję głosu.
Zwiększanie dostępności produktów firmy Microsft odbywa się za pomocą trzech programów: The Accessibility User Research Collective (AURC), w którym społeczność może przekazywać uwagi oraz sugestie dotyczące użytkowania produktów do firmy, The Disiability Answer Desk darmowy zespół wsparcia użytkowników z niepełnosprawnością, który rozwiązuje problemy zgłaszane przez niepełnosprawnych przez całą dobę oraz Department of Homeland Security Trusted Tester program, który polega na szkoleniu testerów dostępności oprogramowania.
Wdrożenie systemu programów dedykowanych osobom z niepełnosprawnością pomaga budować zaufanie społeczności oraz jest podstawą zachowania wiarygodności firmy i tworzenia lepszych produktów, dlatego niepełnosprawność nie musi być dłużej ograniczeniem w korzystaniu z nowoczesnych rozwiązań technologicznych.
Zaburzenia mowy oraz zaburzenia motoryczne występujące w konsekwencji np. porażenia mózgowego mogą znacząco utrudniać obsługiwanie urządzeń. Trudności fizyczne często uniemożliwiają używanie myszy komputerowej czy też joysticków, co przyczynia się do wykluczenia osób z niepełnosprawnością z funkcjonowania w coraz bardziej zaawansowanej technologicznie przestrzeni publicznej. Jednym z nowoczesnych rozwiązań wspierających osoby niepełnosprawne jest wykorzystanie sterowanych wzrokiem interfejsów komputerowych.
Sterowany wzorkiem interfejs komputerowy
Indian Institute of Science wychodząc naprzeciw potrzebom osób niepełnosprawnych zaprojektował sterowaną wzorkiem, zautomatyzowaną protezę ręki. Zespół badaczy rozpoczął pracę ze studentami cierpiącymi z powodu zaburzeń mowy i motorycznych w Vidya Sagar. Jak donoszą badacze wielu uczniów z porażeniem mózgowym ma problem ze skupieniem wzorku na jednym punkcie pola widzenia ze względu na niekontrolowane ruchy gałek ocznych, co mogło stanowić znaczne utrudnienie. W celu realizacji projektu budowy protezy badacze wykorzystali algorytmy uczenia maszynowego do analizy transmisji wideo twarzy i ruchu gałek ocznych użytkowników w czasie rzeczywistym dzięki czemu byli w stanie oszacować, gdzie patrzył użytkownik. Urządzenie zostało skonfigurowane z aplikacją rzeczywistości rozszerzonej i może być wykorzystywane do wykonywania prostych czynności.
Ramię robota ma za zadanie pomagać w precyzyjnym podnoszeniu lub upuszczaniu przedmiotów. Korzystanie z urządzenia może wspomagać rehabilitację w zaburzeniach mowy i zaburzeniach motorycznych oraz przyczynić się do większej samodzielności młodych niepełnosprawnych.
Jak podkreślają badacze potencjał urządzeń sterowanych wzorkiem może być wykorzystywany już wśród najmłodszych pomagając w zabawie i manipulacji przedmiotami, ale również u młodych dorosłych umożliwiając m. in. korzystanie z narzędzi do e-learningu.
Dzięki rozwojowi nowoczesnych technologii ograniczenia fizyczne nie będą w przyszłości stanowiły przeszkody w nauce, rozwoju i pracy.
Źródło: https://techxplore.com/news/2020-07-gaze-controlled-robotic-arm-speech-motor.html
Dynamicznie rozwijający się rynek urządzeń i technologii przynosi ze sobą postęp i rozwój społeczeństwa. Nowe technologie mogą stwarzać zupełnie nowe szanse i możliwości dla osób z niepełnosprawnością a wraz z nimi dawać nadzieję na wyrównanie dostępu do przestrzeni publicznej.
Nowa technologia dedykowana niepełnosprawnym, opracowana przez naukowców pozwala na tłumaczenie znaków języka migowego w czasie rzeczywistym. Zadaniem ,,inteligentnej rękawicy” jest umożliwienie osobom niesłyszącym porozumiewania się bezpośrednio z rozmówcą bez pomocy tłumacza. Czujniki zamieszczone na rękawicy przebiegają wzdłuż wszystkich palców ręki i rozpoznają wykonywane znaki. Sygnały z elektrod przekazywane są do smartfona i automatycznie tłumaczone na słowa lub zdania.
Jako największą zaletę urządzenia twórcy wymieniają jego lekkość i łatwość użytkowania w porównaniu do innych systemów działających na podobnej zasadzie. Wato jednak podkreślić, że osoby niesłyszące to bardzo zróżnicowana grupa, dlatego technologie bazujące na podobnych rozwiązaniach mogą nie spełniać oczekiwań wszystkich zainteresowanych. Należy również podkreślić, że osoby niesłyszące często są już użytkownikami podobnych technologii służących usprawnianiu komunikowania się. Zasadność oraz użyteczność rozwiązań jakimi są urządzenia do tłumaczenia języka migowego, są szeroko dyskutowane. Jak podkreśla Julie A. Hochgesang, profesor nadzwyczajna na Wydziale Lingwistyki Uniwersytetu Gallaudet w USA technologie dla osób z niepełnosprawnością powinny skupiać się na poprawie jakości życia samych niepełnosprawnych, a nie być nakierowane na dostosowanie tej grupy społecznej do osób słyszących.
Nowe projekty i rozwiązania technologiczne przyczyniają się jednak do dalszego rozwoju i udoskonalania rynku urządzeń dedykowanych osobom z niepełnosprawnością.
Czy dynamiczny rozwój technologii uwzględnia potrzeby osoby z niepełnosprawnością? Sprawdź jakie wsparcie dla osób niepełnosprawnych oferuje branża IT.
Nowości w dziedzinie technologi obesrwujemy z zaciekawieniem. Zmieniające się dynamicznie trendy dostosowują technologię do coraz bardziej wymagających użytkowników. Osoby z niepełnosprawnością należą do grupy użytkowników o bardzo specyficznych potrzebach. Proste czynności, które bez zastanowienia wykonujemy za pomocą urządzeń elektronicznych mogą być dla nich prawdziwym wyzwaniem. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w branży technologicznej powinno uwzględniać te potrzeby i być dostosowane do stopnia niepełnosprawności.
System Android dla osoby z niepełnosprawnością posiada specjalny tryb ,,ustawienia dostępności”, który ułatwia korzystanie z urządzenia. Udogodnienia dotyczą zarówno konkretnych przełączników, ale również zmiany kolorów na takie, które są lepiej widoczne lub lepiej rozpoznawalne.
Dla osób niedowidzących możliwe jest odczytanie tekstu widocznego na ekranie lub zaznaczonych fragmentów. Osoby z niepełnosprawnością mają również więcej możliwości zmiany rozmiarów czcionki i elementów na ekranie. Dwukrotne szybkie dotknięcie ekranu pozwala na łatwe powiększenie treści widniejących ekranie. Dla osób niedowidzących w stopniu znacznym możliwe jest wprowadzenie korekcji kolorów, która dzięki kontrakstom pozwala użytkownikowi lepiej identyfikować treści na ekranie. W przypadku ograniczenia sprawności ruchowej możliwe jest ustawienie specjalnych przełączników. Przycisk zasilania może stać się również przyciskiem rozłączającym połączenie. Wspracie dla osób niepełnosprawnych z wadami słuchu dotyczy wprowadzenia opcji wyboru dźwięku mono. Upośledzenie funkcji słuchu w jednym z uszu może powodować nieprzyjemne uczucie w odbiorze dźwięku stereo, dlatego system Android umożliwia zmianę tego ustawienia. Istnieje również opcja wyświetlania napisów na podstawie informacji płynących przez głośnik. W fazie eksperymentów pozostaje funkcja wyświetlania napisów o bardzo wysokim kontraście. Interesujący jest również mechanizm ułatwień dla osób z daltonizmem i nierozpoznawaniem konkretnych barw. Możliwe jest dostosowanie urządzenia do osób z deuteranomalią, protanomalią oraz tritanomalią.
Duże znaczenie zarówno obecnie jak i w przyszłości może mieć Asystent Google. Sterowanie urządzeniem za pomocą głosu ułatwia korzystanie z nowych technologii zarówno osobom z niepełnosprawnością, ale także osobom starszym.
Udogodnienia w braży technologicznej mogą przyczynić się do eliminacji kolejnej bariery, którą napotykają osoby z niepełnosprawnością. Nowoczesne technologie umożliwiają tworzenie rozmaitych form pomocy i wsparcia. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych w branży IT nie tylko pozwala na poprawę jakości ich życia, ale również pozwala producentom rozszerzać rynek konsumentów.
Źródło: https://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/ulatwienia-dla-osob-niepelnosprawnych-w-androidzie-zobacz-co-warto-o-nich-wiedziec/9fk6d1n