Zmysły słuchu oraz wzroku mają fundamentalne znaczenie – oddziałują na funkcjonowanie człowieka i warunkują jego samodzielność. Niedosłuch stanowi ważną kwestię społeczną biorąc pod uwagę wpływ jaki wywiera na życie konkretnej osoby.

Istotną rolę odgrywa skala tego problemu. Światowa Organizacja Zdrowia oszacowała liczbę osób z niedosłuchem na świecie, na 466 milionów, co stanowi 6.1% populacji. WHO prognozuje, że liczba ta wzrośnie do 630 milionów do 2030 roku oraz 900 milionów do roku 2050.

Typowy obraz kliniczny niedosłuchu związanego z wiekiem to stopniowo narastające obustronne, symetryczne osłabienie słuchu objawiające się na początku złą słyszalnością tonów o wysokiej częstotliwości, upośledzeniem rozumienia mowy, szumami usznymi o nasilającej się dokuczliwości w ciszy – podkreśla Andrzej Kucharski z Katedry i Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, ekspert Fundacji Neuron Plus.

Charakterystyczne jest też złe rozumienie szeptu i mylenie zgłosek bezdźwięcznych. Zaburzenia rozumienia mowy dają o sobie znać szczególnie w utrudnionych warunkach akustycznych; w pomieszczeniach, gdzie występuje pogłos, wiele źródeł dźwięku, hałas itp. Niedostateczną orientację w przestrzeni pogłębiają zaburzenia zdolności lokalizowania źródła dźwięku (tzw. zaburzenia słyszenia kierunkowego).

Trudności z komunikacją z otoczeniem prowadzą do unikania miejsc hałaśliwych, zamykania się w sobie, izolacji oraz spadku aktywności socjalnej. Co z kolei prowadzi do zaburzeń w sferze psychiki i osobowości, spadku aktywności rodzinnej, zawodowej, intelektualnej, pogorszenia samooceny.

Taka osoba często ma też utrudniony dostęp do wielu usług w przestrzeni publicznej i komercyjnej. Funkcjonowanie w miejscach gdzie główną formą komunikacji jest przekaz werbalny np. urzędach, bankach, sklepach bywa dla niedosłyszących ogromnym wyzwaniem. Obsługujący nie zawsze mają wystarczająco czasu, cierpliwości lub umiejętności czy możliwości technicznych, by próbować porozumieć się z niesłyszącymi osobami w inny sposób. – wskazuje przedstawiciel Fundacji.

Często występujący u ludzi starszych brak akceptacji swoich dolegliwości powoduje próby ukrywania ich przed otoczeniem, co w połączeniu z trudnościami w porozumiewaniu się prowadzi do narastania konfliktów.

Zjawiskiem niekorzystnym jest powszechnie występujący brak programu treningu słuchowego dla osób dorosłych, w tym dla seniorów. Publiczne zakłady opieki zdrowotnej jako priorytet przyjmują opiekę nad dziećmi, pozostawiając kwestie pomocy dorosłym na drugim planie – nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.

Od kilkudziesięciu lat, oprócz konwencjonalnego protezowania (korekcji) słuchu, stosuje się z dużym powodzeniem implanty ślimakowe, przeznaczone dla osób z głębokim niedosłuchem lub głuchotą. Badania wykazały, że jest to metoda bardzo skuteczna oraz bezpieczna także u pacjentów powyżej 60-go roku życia. W subiektywnej ocenie pacjentów po roku od operacji wszczepienia implantu rozumienie mowy poprawiło się aż o 180%, słyszenie przestrzenne o 135%, a jakość słyszenia o 98%.  W istotny sposób poprawiła się też ogólna jakość życia – o ok. 33%.

Bibliografia:

Czerniejewska-Wolska H., Kałos M., Sekula A., Piszczatowski M., Rutkowska J., Rogowski M., Zadrożniak M., Szymański M., Klatka J., Durko M. et. al. Quality of life and hearing after cochlear implant placement in patients over 60 years of age. Otolaryngol Pol 2015; 69 (4): 34-39

https://www.who.int/deafness/estimates/en/

Naumann Diagnostyka różnicowa w otorynolaryngologii. Objawy, zespoły i problemy interdyscyplinarne

Skrzypek A., Sekula A., Deryło M., Kuśmierczyk J., Talar M. Ocena niedosłuchu u osób powyżej 60 r.ż. korzystających z aparatów słuchowych. Otolaryngologia polska 68 (2014) 25–29

Veras R., Mattos L. Audiology and Aging: literature review and current horizons Brazilian Journal of Otorhinolaryngology, Volume 73, Issue 1, January–February 2007, Pages 122-128

Raman G., Lee J., Chung M., Gaylor J.M., Sen S., Rao M., Lau J., Poe D.S., Neault M.W.: Effectiveness of cochlear implants in adults with sensorineural hearing loss; Technology Assessment Report; June 17, 2011; Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2011 Jun.; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0073442/pdf/TOC.pdf (z dn. 10.07.2015).

Miller G., Miller C., Marrone N., Howe C., Fain M., Jacob A.; The impact of cochlear implantation on cognition in older adults: a systematic review of clinical evidence; BMC Geriatrics (2015) 15:16.