Psychologia
Motywacja
Stres
Depresja
Spis treści:
Jak zwiększyć motywację?
Jakie działania zwiększają motywację zewnętrzną?
Jak zwiększyć wewnętrzną motywację?
Jakie są cechy motywacji zewnętrznej?
Jakie są rodzaje motywacji?
Co to jest motywacja?
Jak rozpoznać, że stres pourazowy minął?
Jakie są przyczyny występowania stresu pourazowego?
Jak objawia się zespół stresu pourazowego?
Kiedy pojawia się pierwsze objawy zespołu stresu pourazowego?
Czym jest zespół stresu pourazowego (PTSD)?
Czy stres może nasilać ataki epilepsji?
Jakie są sposoby walki ze stresem?
Czy testy na depresję są wiarygodne?
Jak zwiększyć motywację?
Kilka sprawdzonych sposobów na zwiększenie motywacji m.in.:
1. Zadbaj o energię z ciała – idź na fitness lub dłuższy spacer – automatycznie poczujesz większą mobilizację
2. Znajdź motywujący cel i poczuj go – nie wystarczy wyznaczyć cel – trzeba jeszcze mieć bardzo silną świadomość korzyści, które nam przyniesie i poczuć te korzyści na poziomie emocjonalnym. Aby to się zadziało, wyobraź sobie bardzo szczegółowo, jak się będziesz czuła, gdy osiągniesz swój cel, co będzie możliwe, co się zadzieje w Twoim otoczeniu, jakie dobre zmiany odczujesz.
3. Wprowadź więcej zabawy i radości do obowiązków i zmian, które Cię demotywują – np. przygotuj swój plan działania w formie kolorowego kolażu lub komiksu lub zastosuj tzw. „sandwich motywacji” – każde nudne i nieprzyjemne zadanie włóż pomiędzy dwie czynności radosne i przyjemne
4. Pozwól sobie na trochę odprężenia – jak nie będziesz wywierać presji, że coś musisz już teraz, tylko pozwolisz sobie porobić przez chwilę to, na co masz ochotę – prawdopodobnie Twoja motywacja ogólna się zwiększy – wtedy łatwiej będzie zabrać się za obowiązki
5. „Zbierz stado” – najbardziej motywują nas zazwyczaj inni ludzie. Opowiedz innym o swoich postanowieniach noworocznych, poszukaj osób, które mogłyby Ci w tych działaniach towarzyszyć lub Cię wspierać, dopingować, a nawet rozliczać z postępów.
Jakie działania zwiększają motywację zewnętrzną?
W działaniach, dotyczących motywacji zewnętrznej, w taki sposób, aby zwiększyć osiągane wyniki motywacji. Ponadto motywację zewnętrzną można podzielić na:
– regulacje zewnętrzne- nagrody i kary
– introjekcja – internalizację
– identyfikacja.
Motywacja zewnętrzna – jest nierozerwalnie związany z pojęciami nagrody oraz kary. Motywacja zewnętrzna dotyczy wszelkich sytuacji, gdzie mamy do czynienia z tymi pojęciami jak:
– motywacja zewnętrzna bazuje zarówno system ocen w szkole, kodeks karny, jak i katolicka wizja nieba i piekła,
– wszelkie kampanie społeczne pokazujące negatywne skutki pewnych działań oraz mające na celu zniechęcanie nas do nich („palenie zabija”, kampania pokazująca skutki nadmiernej prędkości na drogach bądź konsekwencje niezapinania pasów, szybka jazda samochodem itp.),
– różne programy lojalnościowe polegające na zbieraniu punktów np. sklepie, na stacjach paliw itp.,
– „szlabany” dawane dzieciom przez rodziców albo ich ekwiwalent u dorosłych, czyli tzw. „ciche dni” w związkach.
Jak zwiększyć wewnętrzną motywację?
Badacze zajmujący się opisywaną tu tematyką zidentyfikowali kilka czynników, które zwiększają motywację wewnętrzną. Są to:
– Ciekawość – sprawia, że jeśli coś nas zainteresuje, to motywacja do zgłębienia danego zagadnienia wzrasta. Zatem jeśli masz dziecko w wieku szkolnym i chcesz, żeby chętniej się uczyło, spróbuj je zaciekawić tematem zamiast wyznaczać nagrody za odrobienie pracy domowej (przy okazji – kary za nieodrobienie pracy domowej są z punktu widzenia motywacji jeszcze gorsze…).
– Poczucie wpływu – dając człowiekowi możliwość wyboru sprzyjamy wzbudzeniu się w nim wewnętrznej motywacji. Dlatego jeśli kierujesz zespołem lepiej pozwolić członkom tego zespołu wybrać sobie zadania zamiast je dla nich wyznaczać. Sprawdza się to również w wielu innych sytuacjach. Na przykład na terapię prędzej zgłosi się osoba, która dostała od kogoś znajomego dwa namiary i mogła sobie wybrać terapeutę, niż ta, która dostała tylko jeden namiar.
– Uznanie – zwykle ludzie lubią słyszeć wyrazy uznania. Gdy ktoś nas pochwali za coś, z czego jesteśmy zadowoleni, to powoduje to wzrost wewnętrznej motywacji do zajmowania się daną aktywnością. Jest tu jednak pewien haczyk – jeśli regularnie słyszymy od kogoś taką samą pochwałę, to po pewnym czasie przestaje ona działać.
– Współpraca – wewnętrzna motywacja może wzrastać w sytuacji, kiedy współpracujemy z kimś i czerpiemy z tego satysfakcję. W takich sytuacjach widząc zaangażowanie drugiej strony często mamy ochotę zwiększyć własne.
– Rywalizacja – okazja do porównania efektów naszych wysiłków z innymi również może być motywatorem, szczególnie jeśli porównując się zauważamy, że nasze osiągnięcia są podobne (takie same, nieco lepsze lub nieco gorsze) jak u innych osób (duży rozdźwięk nie przynosi już takiego efektu, wręcz może być demotywujący). Świetnym przykładem tego są aplikacje do rejestrowania i porównywania ze znajomymi osiągnięć sportowych (np. Endomondo czy Sports Tracker).
– Wyzwania – formułowanie i realizowanie celów sprzyja wewnętrznej motywacji w sytuacji, gdy dany cel jest związany z naszymi osobistymi wartościami, a jego osiągnięcie jest możliwe, ale nie stuprocentowo pewne. Żeby jednak utrzymać wewnętrzną motywację potrzebujemy nie tylko celu, ale też możliwości śledzenia postępów w jego realizacji.
Jakie są cechy motywacji zewnętrznej?
Cechy motywacji zewnętrznej:
– pochodzi z zewnątrz (otrzymuje się ją od innych)
– potrzebuje kontroli
– ulega wpływom
– łatwiej się nią kieruje
– łatwo można zniechęcić
– spodziewa się zachęt
– krótkoterminowa
Jakie są rodzaje motywacji?
Motywację dzieli się na wewnętrzną i zewnętrzną.
Motywacja wewnętrzna – obejmuje czynniki pochodzące z wnętrza człowieka („duszy”), które wpływają na to, że ludzie zachowują się w określony sposób lub postępują w konkretnym kierunku. Czynniki te to ogólnie odpowiedzialność, poczucie, że praca jest ważna i że ma się nad nią kontrolę, swoboda działania, pole do wykorzystania i rozwijania technik i umiejętności, interesująca i stawiająca wyzwanie praca oraz możliwości awansu.
Motywacja wewnętrzna – opiera się przede wszystkim na osobistych upodobaniach, konkretnej pasji, bądź też konieczności rozwijania się (samorealizacji). Wyrzuty sumienia są głównym skutkiem przeciwstawiania się motywacji wewnętrznej. Pracownik w danym przedsiębiorstwie poprzez motywację wewnętrzną uświadamia sobie, że jego praca jest przyjemniejsza. Zadania wykonywane przez konkretną osobę pod wpływem tej że motywacji są wykonywane z zaangażowaniem, precyzyjnie. Rozwój pasji, czy usatysfakcjonowanie ze swojej aktywności są również skutkami oddziaływania motywacji wewnętrzne.
Motywacja zewnętrzna jest rozumiana – jako to, co się robi dla lub na rzecz ludzi, aby ich motywować. Obejmuje to takie nagrody, jak podwyżki płac, pochwały lub awanse oraz kary, działania dyscyplinarne, wstrzymanie premii lub naganę.
Co to jest motywacja?
Motywacja – stan, zwykle o charakterze społecznym lub psychicznym, który służy ukierunkowaniu zachowania jednostki ku pewnemu celowi. (Zimbardo).
Motywacja – przyczyny, dla których człowiek zachowuje się w określony sposób. (Kopycińska).
Motywacja – czynnik psychiczny warunkujący jakieś działanie lub czynniki psychiczne będące warunkami działania wyłącznie celowego. (Ossowska)
Motywacja – termin ogólny, obejmujący te wszystkie siły napędowe, które pobudzają jednostkę do dokonania wyboru, podjęcia jakiegoś działania lub utrzymania się w gotowości do działania. (Morgan).
Motywacja – natomiast jest stanem psychicznym, obejmującym czynniki powodujące, wytyczające i podtrzymujące ukierunkowane zachowania człowieka, ukształtowanym na skutek wewnętrznego procesu.
Jak rozpoznać, że stres pourazowy minął?
Kiedy ustąpi zespół stresu pourazowego:
· będziesz w stanie myśleć bez emocji o sytuacji, która wywołała uraz
· będziesz o tym myśleć tylko wtedy, gdy zechcesz
· minie poczucie ciągłego zagrożenia.
Jeśli wydaje się ci się, że ty cierpisz na takie objawy, skieruj kroki do najbliższej poradni zdrowia psychicznego.
Jakie są przyczyny występowania stresu pourazowego?
Przyczyny występowania stresu pourazowego są psychologiczne oraz fizyczne.
Podłoże psychologiczne
· Dokładne odtwarzanie w pamięci wydarzeń po przeżytym szoku pozwala lepiej zrozumieć, co się stało i być może pomaga w przetrwaniu.
· Nawroty wspomnień zmuszają nas do myślenia o tym, co się stało. Łatwiej nam wtedy zdecydować, jak się zachować, jeśli sytuacja się powtórzy.
· Zachowania unikowe i odrętwiałość powstrzymują ciągłe przeżywanie wydarzeń, zapobiegając tym samym nadmiernemu wyczerpaniu fizycznemu i psychicznemu. Dzięki temu nasza psychika ogranicza liczbę „powtórek”.
· Ciągłe „trzymanie się na baczności” przyśpiesza reakcje na wypadek, gdyby sytuacja się powtórzyła. Dzięki temu mamy siłę nadal funkcjonować.
Podłoże fizyczne
· Żywe wspomnienia tego, co się stało podtrzymują w organizmie wysoki poziom adrenaliny, co powoduje uczucie napięcia, poirytowania i nie pozwala się odprężyć, zrelaksować i zasnąć.
· Hipokamp to obszar w mózgu odpowiedzialny za pamięć. W warunkach stresu pourazowego wysoki poziom hormonów stresowych takich jak adrenalina może powstrzymać proces przetwarzania wspomnienia o danym wydarzeniu, tworząc w zamian ciągłe nawroty wspomnień i koszmary.
Jak objawia się zespół stresu pourazowego?
Osoby, które przeżyły silnie stresujące wydarzenie mogą w jego następstwie odczuwać rozpacz, przygnębienie, lęk, złość, poczucie winy. W przypadku zespołu stresu pourazowego, mogą również wystąpić następujące objawy:
· Nawroty wspomnień i koszmarne sny – ciągłe odtwarzanie wydarzenia w pamięci
· Nadmierna aktywność i unikanie myśli i osób związanych z wydarzeniem w obawie przed utratą równowagi
· Ciągłe „trzymanie się na baczności”, w pogotowiu, w bezustannym napięciu i podenerwowaniu, brak snu
· Objawy fizyczne – ból, biegunka, nieregularne bicie serca, bóle głowy, poczucie paniki i strachu, depresja
· Nadużywanie alkoholu, środków przeciwbólowych, lub narkotyków
Kiedy pojawia się pierwsze objawy zespołu stresu pourazowego?
Pierwsze objawy stresu pourazowego zazwyczaj pojawiają się w ciągu sześciu miesięcy, czasem nawet kilku tygodni, po danym wydarzeniu.
Czym jest zespół stresu pourazowego (PTSD)?
Zespół stresu pourazowego (PTSD, ang. Posttraumatic Stress Disorder) – to schorzenie będące następstwem przerażającego, zagrażającego życiu wydarzenia fizycznego lub psychicznego. Osoba, która była ofiarą napadu, uczestniczyła w wypadku komunikacyjnym albo była świadkiem trzęsienia ziemi, często miewa uporczywe, przerażające myśli związane z tymi wydarzeniami.
Wydarzenia mniej dramatyczne, ale trwające przez długi okres czasu, mogą mieć podobny efekt.
Czy stres może nasilać ataki epilepsji?
Silny stres może nasilać chorobę ale niekoniecznie musi wywołać ataki epilepsji.
Jakie są sposoby walki ze stresem?
Jedną z metod walki ze stresem jest praca z oddechem.
Praca z oddechem polega na zwolnieniu oddechu oraz nadaniu mu odpowiedniego rytmu. Oddech wpływa bezpośrednio na naszą fizjologię, natomiast fizjologia na nasze emocje np. medytacja swobodnego oddechu według Deepaka Chopry’ego. ,,Usiądź wygodnie. Zamknij oczy oddychaj lekko i swobodnie pracuj przeponą. Zrób wdech, zaraz po nim wydech i poczekaj 2 sekundy przed następnym wdechem. Pozwól swojej uwadze podążać za oddechem. Skup się na tym, jak powietrze wchodzi przez nos i spływa w dół do płuc. Oddychaj normalnie, niezbyt głęboko, bez wstrzymywania oddechu”.
Kolejnym sposobem jest technika wizualizacji, która ma na celu tzw. mentalne oddzielenie się od sytuacji, która wywołuje stres. Możemy sobie wyobrazić, że znajdujemy się za ochronną tarczą albo otoczką, która chroni przed negatywnym wpływem z zewnątrz.
Wizualizację prowadzona, której zamiarem jest wykreowanie obrazu siebie w przyjemnym otoczeniu.
– połóż się wygodnie, zamknij oczy;
– wyobraź sobie, że znajdujesz się w jakimś wspaniałym dla ciebie miejscu (łąka plaża góry itd. plaża);
– poczuj oraz zobacz wszystko to, co cię otacza – co widzisz, co czujesz co słyszysz;
– wyobraź sobie jakąś rzecz, przedmiot w tym miejscu, który jest jego symbolem;
– kiedy będzie ci szczególnie ciężko przypomnij sobie tą rzecz symbolizująca to miejsce;
Inne sposoby pomagające zmniejszyć napięcie wywołane stresem to m.in.:
– muzykoterapia – terapia dźwiękiem, muzyką np. spokojna, łagodna;
– aromaterapia – terapia olejkami eterycznymi;
– zdrowa dieta;
– odpowiednia ilość snu;
– odpoczynek;
– kontakt oraz rozmowy z bliskimi osobami, ze specjalistą np. psychologiem, psychoterapeutą.
Czy testy na depresję są wiarygodne?
Testy na depresję są wiarygodne wraz z wywiadem od pacjenta, zebranym przez lekarza. W Internecie również można znaleźć testy na depresję, ale należy pamięta, że mają one tylko charakter informacyjny. Wiarygodne testy przeprowadza psycholog.