Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.
Co to jest depresja?
W medycznym ujęciu „depresja” odnosi się do wielu symptomów psychopatologicznych, z których smutek (obniżenie samopoczucia psychicznego, wielokrotnie z poczuciem „przygniecenia” przez kłopoty codziennego życia) jest jednym z najistotniejszych, jednak nie jedynym.
Medyczne znaczenie oznacza zespół objawów. Mówimy o zespole (zaburzeniu) depresyjnym. Przewlekłemu, ciągle utrzymującemu się smutkowi towarzyszy spadek zdolności przeżywania przyjemności, negatywny wzorzec myślenia (pesymizm), obniżenie aktywności życiowej, zaburzenia życia intymnego oraz czynności wegetatywnych. Współwystępowanie tych różnych (oraz jeszcze innych) objawów w adekwatnym natężeniu oraz przez odpowiednio długi czas umożliwia diagnozę zespołu depresyjnego.
Objawy depresji
Możne wyróżnić trzy kategorie objawów, jakie przejawia depresja: psychologiczne, biologiczne oraz mieszane.
Do psychologicznych objawów depresji można zaliczyć: smutek, rozpacz, niską samoocenę, apatię, problemy w relacjach z ludźmi, poczucie winy, negatywne myślenie (zakłócenia poznawcze) oraz myśli samobójcze.
Do biologicznych objawów zalicza się zaburzenia snu, zaburzenia apetytu, zanik popędu seksualnego, zmęczenie i brak siły, niezdolność do odczuwania przyjemności (anhedonia), zmiany hormonalne oraz występowanie w rodzinie depresji, alkoholizmu, zaburzeń łaknienia albo samobójstw.
Inne objawy psychologiczne oraz biologiczne, które mogą występować w depresji mieszanej: trudności z koncentracją uwagi oraz zaburzenia pamięci krótkotrwałej, hipochondria, nadużywanie alkoholu albo środków psychotropowych, nadwrażliwość emocjonalna, gwałtowne wahania nastroju, niepokój, napady paniki.
Sposoby leczenia depresji
Cele oddziaływania psychologicznego w depresji:
– wytłumaczenie istoty choroby;
– informacja o możliwościach oraz procesie leczenia;
– zapewnienie wsparcia oraz poczucia bezpieczeństwa;
– przeciwdziałanie próbom samobójczym;
– wsparcie w rozwiązywaniu kłopotów życiowych;
– wspieranie członków rodziny w udzielaniu pacjentowi wsparcia;
– wsparcie w pokonywaniu kłopotów życiowych sprzyjających depresji.
Psychoterapia depresji opiera się nie tylko na rozwiązywaniu kłopotów każdego dnia, ale również na rozwijaniu określonych zdolności oraz postaw. W terapii poznawczo-behawioralnej wymagana jest współpraca ze strony chorego. Oznaczy to, że musi on zgodzić się na zmiany we własnej psychice oraz potraktować je jako pracę do realizowania.
Psychoterapia i leki przeciwdepresyjne są najczęściej stosowanymi metodami leczenia depresji. Obie metody się nie wykluczają.
Nie należy się bać leczenia depresji lekami przeciwdepresyjnymi.
Do niefarmakologicznych procedur leczenia depresji kwalifikują się również:
– głębokie pobudzanie mózgu;
– pobudzanie nerwu błędnego;
– pozbawienie snu.
Bibliografia:
Bilikiewicz A., Landowski J., Radziwiłłowicz P., Psychiatria Repetytorium, Wydanie II poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.
Heitzman J. (red. nauk.), Psychiatria Podręcznik dla studentów medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Kasper S., Depresje Rozpoznanie i leczenie, Wydanie II, Springer PWN, Warszawa 1995.
Preston J., pokonać depresję, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdański 2005.
Rajtar-Cynke G. (red. nauk.), Farmakologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.