Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

1. Czym jest poczucie własnej skuteczności?

Poczucie własnej skuteczności oznacza oczekiwania człowieka dotyczące możliwości wykonania zadania i/lub rozwiązania problemu w różnorodnych okolicznościach życiowych.

Tego rodzaju przeświadczenie oznacza więc, że jednostka czuje się zdolna do tego, aby „stawić czoło” wydarzeniom, jakie kreuje przed nią otaczająca rzeczywistość. Przekonania tego rodzaju kształtują się na bazie doświadczeń człowieka i w rezultacie tworzą bilans osobistych sukcesów, porażek i przeżywanych sytuacji trudnych.

2. Co to jest porażka?

Porażka – przegrana walka albo rywalizacja; poważne niepowodzenie.

Porażka jest to wydarzenie negatywnie oceniane przez osobę, która jej doświadcza. Nie chodzi więc o same wydarzenie jakie nam się zdarzyło, ale raczej o naszą ocenę sytuacji.

3. Strategia Radzenia Sobie z porażkami

Przykładowa propozycja radzenia sobie z porażkami:

1. Przyjmij pozytywną, optymistyczną perspektywę – niepowodzenie jest cennym, rozwijającym, naturalnym elementem w procesie życia.

2. Pamiętaj o swojej stałej wartości, niezależnej od tego, czy wygrywasz czy przegrywasz. Okaż sobie bezwarunkową miłość.

3. Przyjmij odpowiedzialność za niepowodzenia. Przyjmij, że jesteś w stanie panować nad emocjami a tym samym nad sytuacją.

4. Ogranicz swoje wnioski do dziedziny, w której doznałeś niepowodzenia. Nie uogólniaj niepowodzenia na wszystkie aspekty życia.

5. Przeanalizuj oraz wyciągnij wnioski na przyszłość, co mógłbyś zrobić lepiej następnym razem i wprowadź je w życie.

6. Poszukaj korzyści w tej sytuacji.

Niezależnie od Twoich działań życie bez porażek nie jest możliwe.

Bibliografia:

Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej- Rozdział III PODMIOTOWY MECHANIZM READAPTACYJNY: POCZUCIE WŁASNEJ SKUTECZNOŚCI

https://sjp.pwn.pl/sjp/porazka;2505221.html

https://www.pieknamilosc.pl/jak-poradzic-sobie-z-porazkami-niepowodzeniami-popelnionymi-bledami/

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

1. Co to jest mobbing?

Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi. Polegają one na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołując u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodując lub mając na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

2. Portret psychologiczny dręczyciela– mobbera oraz ofiary mobbingu.

Bardzo często jest to osoba o wyolbrzymionym poczuciu własnej wartości, która przecenia swoje umiejętności i wiedzę, nie przyjmuje krytyki innych i stosuje szykany wobec każdego, kto odważy się być krytyczny.

Nie udało się natomiast jednoznacznie wskazać cech psychicznych ofiary. Może nią być każdy. Wśród ofiar mobbingu jest wiele osób pracowitych, zaangażowanych w wykonywanie swoich obowiązków, przewyższających kompetencjami i wykształceniem nie tylko współpracowników, ale też zwierzchników.

3. Trzy kategorie czynników, które sprzyjają powstaniu mobbingu.

Według raportu na temat działan mobbingowych w pracy ( Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych – Wrzos nr 7) można wyróżnić trzy kategorie czynników, które sprzyjają powstaniu mobbingu. Są nimi:

• czynniki związane z działalnością zakładu pracy jako organizacja, w tym przede wszystkim zła struktura organizacyjna, koncentracja nadmiernej władzy przez przełożonych;
  
• czynniki osobiste, a wśród nich zawiść, nieżyczliwość, odwracanie przez mobbera uwagi od własnych błędów;
  
• czynniki makrospołeczne – bezrobocie, nadmierne uprawnienia do sprawowania władzy.

Mobbing najczęściej dotyczy osób zatrudnionych na czas nieokreślony. Dominujące działania mobbingowe maja na celu zaburzenie społecznego odbioru osoby prześladowanej. Wytworzenie takiej sytuacji powoduje, że „funkcje mobbera” w dręczeniu ofiary współpracownicy przejmują nieświadomie.

4. Rożne formy mobbingu.

Europejscy partnerzy społeczni zwrócili uwagę na różne formy mobbingu:

– psychiczną, fizyczną lub o charakterze seksualnym,

– mające charakter jednorazowy lub stały,

– występujące nie tylko pomiędzy przełożonym a pracownikiem, ale również pomiędzy samymi pracownikami, a także ze strony osób trzecich,

– od drobnych przypadków braku szacunku do czynów noszących znamiona przestępstwa.

5. Mobbing: jak sobie z nim radzić – strategie.

Jak najszybciej wyjdź ze schematu „ofiary” (bierny, osaczony, zahukany, odizolowany).

Powiedz swojemu „prześladowcy”, że nie pozwolisz na poniżanie, zastraszanie, nękanie itp. (odwołaj się do konkretnych zachowań oraz sytuacji). Nidy nie przestawaj na rozmowie sam z mobberem (wykorzystaj obecność świadków – współpracowników).

Napisz notatkę do przełożonego zdającą sprawę z sytuacji oraz poproś o potwierdzenie jej odebrania. Zażądaj podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie mobbingowi (zgodnie z kodeksem pracy).

Szukaj sojuszników – takich, którzy są związani z miejscem pracy (współpracownicy, związek zawodowy) oraz poza pracą (rodzina, przyjaciele, itp.).

Postaraj się przeformułować sytuację mobbingową na inną (np. trudność w komunikacji, rozbieżność oczekiwań itd.) w celu znalezienia korzystnego rozwiązania dla Ciebie oraz pracodawcy (np. w formie mediacji).

Dokumentuj wszystko, co ma związek ze sprawą (w formie notatek).

Zwróć się o pomoc do związków zawodowych, stowarzyszeń antymobbingowych.

Bibliografia:

Ewelina Tymoszuk; Marcin Tymoszuk; Jak radzić sobie z mobbingiem – strategia; 10 nr 2/2018 r. pielegniarki.info.pl

Maria Teresa Romer; Mobbing i jego konsekwencje; Prawo Pracy nr 12, Wydawca „Librata”2005.

Stres w miejscu pracy – stan prawny, przeciwdziałanie oraz działania związków zawodowych; With financial support from the European Union.

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

Co to jest depresja?

W medycznym ujęciu „depresja” odnosi się do wielu symptomów psychopatologicznych, z których smutek (obniżenie samopoczucia psychicznego, wielokrotnie z poczuciem „przygniecenia” przez kłopoty codziennego życia) jest jednym z najistotniejszych, jednak nie jedynym.

Medyczne znaczenie oznacza zespół objawów. Mówimy o zespole (zaburzeniu) depresyjnym. Przewlekłemu, ciągle utrzymującemu się smutkowi towarzyszy spadek zdolności przeżywania przyjemności, negatywny wzorzec myślenia (pesymizm), obniżenie aktywności życiowej, zaburzenia życia intymnego oraz czynności wegetatywnych. Współwystępowanie tych różnych (oraz jeszcze innych) objawów w adekwatnym natężeniu oraz przez odpowiednio długi czas umożliwia diagnozę zespołu depresyjnego.

Objawy depresji

Możne wyróżnić trzy kategorie objawów, jakie przejawia depresja: psychologiczne, biologiczne oraz mieszane.

Do psychologicznych objawów depresji można zaliczyć: smutek, rozpacz, niską samoocenę, apatię, problemy w relacjach z ludźmi, poczucie winy, negatywne myślenie (zakłócenia poznawcze) oraz myśli samobójcze. 

Do biologicznych objawów zalicza się zaburzenia snu, zaburzenia apetytu, zanik popędu seksualnego, zmęczenie i brak siły, niezdolność do odczuwania przyjemności (anhedonia), zmiany hormonalne oraz występowanie w rodzinie depresji, alkoholizmu, zaburzeń łaknienia albo samobójstw.

Inne objawy psychologiczne oraz biologiczne, które mogą występować w depresji mieszanej: trudności z koncentracją uwagi oraz zaburzenia pamięci krótkotrwałej, hipochondria, nadużywanie alkoholu albo środków psychotropowych, nadwrażliwość emocjonalna, gwałtowne wahania nastroju, niepokój, napady paniki.

Sposoby leczenia depresji

Cele oddziaływania psychologicznego w depresji:

– wytłumaczenie istoty choroby;  

– informacja o możliwościach oraz procesie leczenia;

– zapewnienie wsparcia oraz poczucia bezpieczeństwa;

– przeciwdziałanie próbom samobójczym;

– wsparcie w rozwiązywaniu kłopotów życiowych;

– wspieranie członków rodziny w udzielaniu pacjentowi wsparcia;

– wsparcie w pokonywaniu kłopotów życiowych sprzyjających depresji.

Psychoterapia depresji opiera się nie tylko na rozwiązywaniu kłopotów każdego dnia, ale również na rozwijaniu określonych zdolności oraz postaw. W terapii poznawczo-behawioralnej wymagana jest współpraca ze strony chorego. Oznaczy to, że musi on zgodzić się na zmiany we własnej psychice oraz potraktować je jako pracę do realizowania.

Psychoterapia i leki przeciwdepresyjne są najczęściej stosowanymi metodami leczenia depresji. Obie metody się nie wykluczają.

Nie należy się bać leczenia depresji lekami przeciwdepresyjnymi. 

Do niefarmakologicznych procedur leczenia depresji kwalifikują się również:

– głębokie pobudzanie mózgu;

– pobudzanie nerwu błędnego;

– pozbawienie snu.

Bibliografia:

Bilikiewicz A., Landowski J., Radziwiłłowicz P., Psychiatria Repetytorium, Wydanie II poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003.

Heitzman J. (red. nauk.), Psychiatria Podręcznik dla studentów medycznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.

Kasper S., Depresje Rozpoznanie i leczenie, Wydanie II, Springer PWN, Warszawa 1995.

Preston J., pokonać depresję, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdański 2005.

Rajtar-Cynke G. (red. nauk.), Farmakologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl.

Czym jest pracoholizm?

Pracoholizm – to stan uzależnienia od wykonywanej pracy, który powoduje zaburzenie równowagi w życiu codziennym człowieka. Przypasowując pracoholizm do ludzi stwierdza się, że pracoholikami są zwykle osoby pilne, perfekcyjne, ale i niepewne siebie, nieśmiałe, niedowartościowane oraz bojące się otoczenia. Zazwyczaj są to osoby ambitne, lubiące rywalizować i wygrywać, które wysoko stawiają sobie poprzeczkę, za wszelką cenę dążą do osiągnięcia sukcesu i prestiżu społecznego.

Sześć głównych atrybutów pracoholizmu

1. wewnętrzy przymus pracy związany z cechami osobowości obsesyjno-kompulsyjnej, który powoduje, że nawet niewielka ilość pracy doświadczana jest jako przeciążenie,

2. bezpośredni związek z przeciążeniem pracą (lecz nie z obciążeniem nią liczbą godzin pracy),

3. odniesienie do każdego rodzaju aktywności ukierunkowanej na cel, która tratowana jest przez jednostkę jako praca (nie tylko pracy zawodowej),

4. odniesienie do różnych pozycji zawodowych (nie tylko kierowniczych),

5. istnienie fizjologicznego komponentu: uzależnienia od adrenaliny wyzwalanej w sytuacjach stresu,

6. obecność symptomów psychosomatycznych.

Pracoholizm jakie są fazy jego rozwoju ?

Pracoholizm – jakie są jego skutki?

Skutki pracoholizmu można podzielić na negatywne i pozytywne.

Negatywne:  

–  człowiek oddaje całą energię swojej firmie, pracodawcy,

–  po kilku latach „szaleńczej pracy” człowiek czuje się wykończony, skrajnie wypalony psychicznie,

–  odczuwa, iż nie jest już potrzebny swemu pracodawcy, czuje się wieczny niedosyt, popada w załamanie nerwowe,

– rozpadają się jego więzi rodzinne i związek małżeński,

– nękają go choroby somatyczne (wrzody żołądka, nerwice serca),

– popada w nałogi (alkohol, narkomania, lekomania),

– odczuwa przygnębienie bez pracy.

Pozytywne:

–  pracoholik „pnie się” po szczeblach kariery, awansuje i odnosi sukcesy,

–  zarabia coraz więcej (rodzina cieszy się z pieniędzy, ale odczuwa smutek z braku obecności członka rodziny, chociaż się do tego przyzwyczaja; takie odczucia ambiwalentnie odczuwają).

Pracoholizm – jakie są sposoby leczenia? 

Pracoholizm można i należy leczyć. Najważniejsze jest uświadomienie sobie występowania problemu i przerwanie tego błędnego koła. Człowiek dotknięty tym nałogiem musi sam sobie uświadomić tę smutną prawdę i zastanowić się do czego go to doprowadzi. Potrzeba przede wszystkim wytężonej pracy nad sobą, wprowadzenia we własne życie zdrowych proporcji między czasem przeznaczonym na pracę a tym pozostałym, przynależnym do innych równie ważnych sfer życia jak: rodzina, przyjaciele, hobby, odpoczynek, rozrywka.

Bibiografia: 

Kozak S. Patologie w środowisku pracy, Difin SA, Warszawa 2008

Wojdyło K.  Pracoholizm perspektywa poznawcza, Difin SA, Warszawa 2010

Artykuł został przygotowany przez Sylwię Raciborską – dyplomowanego psychologa, który w każdą środę, w godzinach: 18.00-19.00 prowadzi prywatne, bezpłatne porady psychologiczne na naszej stronie www.stopbarierom.pl

Asertywność – w psychologii jest to termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz wyrażanie emocji, nie naruszając przy tym praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona praw własnych w sytuacjach społecznych

Asertywność – otwarte wyrażanie siebie: bezpośrednie oraz stanowcze wyrażenie wobec innej osoby swoich myśli, uczuć i przekonań, bez lekceważenia uczuć i poglądów swoich rozmówców.

Asertywność – respektowanie własnych praw i jednocześnie respektowanie praw innych. Postawa asertywna jest zdrowa postawa.

Asertywność – jest umiejętnością nabytą.

Prawa człowieka wiążące się z asertywnością (Król-Fijewska, 1993; Rees, Roderick, 2002):

⎯ prawo do robienia tego, co chcesz — dopóki nie narusza to praw kogoś innego,

⎯ prawo do zachowania godności przez asertywne zachowanie — nawet, jeśli rani to

kogoś innego — dopóty, dopóki Twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne,

⎯ prawo do przedstawiania innym swoich próśb — dopóty, dopóki uznajesz, że druga

osoba ma prawo odmówić,

⎯ prawo do dokonywania wyborów,

⎯ prawo do zmiany,

⎯ prawo do dysponowania swoim czasem, ciałem oraz własnością,

⎯ prawo do wyrażania opinii i przekonań,

⎯ prawo do myślenia dobrze o sobie,

⎯ prawo do informacji,

⎯ prawo do niezależności i nieingerencji ze strony innych,

⎯ prawo do odmowy oraz sprzeciwu,

⎯ prawo do poszanowania ze strony innych,

⎯ istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są oczywiste, zawsze

jednak masz prawo do przedyskutowania danej sprawy z drugą osobą i wyjaśnienia jej swojego stanowiska,

⎯ prawo do zachowania się w sposób asertywny lub nieasertywny,

⎯ prawo do korzystania ze swoich praw.

Asertywna obrona granic

Czyli, stopniowa, asertywna reakcja na zachowanie rozmówcy, który naruszył nasz dobrostan. Pięciostopniowa stopniowa skala ochrony granic:

⎯ prośba– wyrażona jasno i wprost, np:. Proszę, abyś nie mówił do mnie podniesionym głosem…

⎯ informacja zwrotna – dotycząca emocji i trudności, jakie prze4ywamy

w związku z zachowaniem partnera: np. Trudno mi się skoncentrować, jak na mnie krzyczysz…

⎯ postawienie granicy– żądanie, sprzeciw – mocne i stanowcze określenie granic kiedy poprzednie kroki nie odniosły skutku np. Nie życzę sobie, aby podnosił na mnie głos…

⎯ zapowiedz sankcji – ostateczny krok w celu

ratowania komfortu psychicznego i zachowania godności. Ważne, aby zapowiedziana sankcja była wykonalna np. Jeśli nie zmienisz sposobu prowadzenia rozmowy, nie Bede się z Toba spotykać…

⎯ wykonanie sankcji (ostateczność) – spełnienie zapowiedzianego kroku.

Asertywna odmowa

Powinna zawierać w sobie trzy następujące elementy:

⎯ słowo nie na początku,

⎯ określenie tego czego nie chce wykonać,

⎯ krótkie i prawdziwe uzasadnienie odmowy:

np. nie zrobię dla Ciebie tej pracy, bo chce w tym czasie wykonać swoja.

Zdarta płyta składa się z dwóch powtarzanych „na okrągło” elementów:

⎯ formuły używanej w asertywnej odmowie np. nie, nie zrobię tego …

⎯ parafrazy, odnoszącej się do tego co mówi partner np. rozumiem, że

ważna sprawa, ale nie zrobię tego …

Konsekwencje gdy wyraźnie i wprost nie stawiamy granicy mówiąc NIE:

⎯ nasi rozmówcy mnie otrzymują jasnej informacji czego odmawiamy i dalej nalegają,

⎯ niewystarczająco dbamy o swoje potrzeby i wtedy czujemy się wykorzystywani (bojąc się tego, możemy wycofać się nadmiernie z kontaktów z innymi ludźmi),

⎯ może nagromadzić się w nas dużo złości, która nie będzie rozładowana w sposób konstruktywny i adekwatny.

Asertywna konfrontacja przekonań

Każdy z nam ma prawo do swojego zdania, opinii, poglądu na dany temat. Nie zawsze musimy się zgodzić z naszym rozmówca.

Schemat rozmowy konfrontującej:

⎯ wyrażenie własnego poglądu np. Moim zdaniem….

_ identyfikacja poglądu partnera np. Czy to oznacza, -e…?

⎯ klaryfikacja poglądu partnera np. Czy dobrze Cię zrozumiałem / zrozumiałam? Chodzi Ci o…..

⎯ podkreślenie różnicy miedzy poglądami – np. Ty uważasz, -e… , a ja uważam, -e…

⎯ klaryfikacja różnicy poglądów, a jeśli nie zadziała to możemy użyć techniki

„zdarta płyta” – powtarzamy różnice w opinii np. Powtarzam Ci, -e mam inne zdanie w tej sprawie.

⎯ zamkniecie dyskusji np. Ty myślisz… , ja uważam to… i zostańmy przy tym.

Bibliografia:

Anita Rawa-Kochanowska, Asertywność — podstawowe zagadnienia, 2003 Polski Uniwersytet Wirtualny

Sylwia Lewandowska-Akhvlediani, ASERTYWNOŚĆ – materiały szkoleniowe III-edycja, Warszawa 2010, Kreatywny Humanista, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie