wyszukaj

zmień czcionkę

A A+ A++

zmień kontrast

A
 
Wróć
do listy

Wybrane świadczenia opieki społecznej

 

Wybierz interesujący Ciebie temat

Wybrane świadczenia opieki społecznej – informacje ogólne

Zadania z zakresu pomocy społecznej realizują ustawowo:

  • na terenie gminy – ośrodki pomocy społecznej (OPS);
  • na terenie powiatu – Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie;
  • na terenie województwa samorządowego – regionalne ośrodki polityki społecznej.

Samotnej osobie niepełnosprawnej, która wymaga pomocy innych osób, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze – informacje ogólne

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności (jak np. wspieranie nabywania i rozwoju umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, pomoc w życiu społecznym, w załatwianiu spraw urzędowych i uzyskaniu zatrudnienia, wspieranie procesu leczenia i rehabilitacja fizyczna). Usługi te są świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym (posiadające np. kwalifikacje do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, pedagoga, psychologa, pielęgniarki, asystenta osoby niepełnosprawnej, rehabilitanta).

Usługi opiekuńcze przyznaje ośrodek pomocy społecznej, ustalając jednocześnie ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Odpłatność za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze określa uchwała rady gminy (oprócz opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, których wysokość określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społ.).

W ramach systemu pomocy społecznej funkcjonują także placówki zapewniające środowiskową opiekę półstacjonarną. Są to ośrodki wsparcia, które zapewniają całodzienny pobyt, posiłki, podstawowe świadczenia opiekuńcze, rekreacyjno-kulturalne, edukacyjne, rehabilitacyjne. Osoby przewlekle psychicznie chore, upośledzone umysłowo lub wykazujące inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych, mogą korzystać z usług środowiskowych domów samopomocy.

W przypadku braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, osoba wymagająca z powodu wieku lub niepełnosprawności pomocy innych osób może korzystać z usług opiekuńczych i bytowych w formie rodzinnego domu pomocy.

Jakie są rodzaje specjalistycznych usług?

Ustala się następujące rodzaje specjalistycznych usług dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym:

  1. uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, w tym zwłaszcza:
    1. kształtowanie umiejętności zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności, leczenia i rehabilitacji, prowadzenie treningów umiejętności samoobsługi i umiejętności społecznych oraz wspieranie, także w formie asystowania w codziennych czynnościach życiowych, w szczególności takich jak:
      • samoobsługa, zwłaszcza wykonywanie czynności gospodarczych i porządkowych, w tym umiejętność utrzymania i prowadzenia domu;
      • dbałość o higienę i wygląd;
      • utrzymywanie kontaktów z domownikami, rówieśnikami, w miejscu nauki i pracy oraz ze społecznością lokalną;
      • wspólne organizowanie i spędzanie czasu wolnego;
      • korzystanie z usług różnych instytucji;
    2. interwencje i pomoc w życiu w rodzinie, w tym:
      • pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych – poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne;
      • ułatwienie dostępu do edukacji i kultury;
      • doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług;
      • kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi;
      • współpraca z rodziną – kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej;
    3. pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, w tym:
      • w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno-rentowych;
      • w wypełnieniu dokumentów urzędowych;
    4. wspieranie i pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, w tym zwłaszcza:
      • w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy;
      • w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia;
      • w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą;
      • w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku,
    5. pomoc w gospodarowaniu pieniędzmi, w tym:
      • nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków;
      • pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach;
      • zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnianie finansowe.
  2. pielęgnacja – jako wspieranie procesu leczenia, w tym:
    1. pomoc w dostępie do świadczeń zdrowotnych;
    2. uzgadnianie i pilnowanie terminów wizyt lekarskich, badań diagnostycznych;
    3. pomoc w wykupywaniu lub zamawianiu leków w aptece;
    4. pilnowanie przyjmowania leków oraz obserwowanie ewentualnych skutków ubocznych ich stosowania;
    5. w szczególnie uzasadnionych przypadkach zmiana opatrunków, pomoc w użyciu środków pomocniczych i materiałów medycznych, przedmiotów ortopedycznych, a także w utrzymaniu higieny;
    6. pomoc w dotarciu do placówek służby zdrowia;
    7. pomoc w dotarciu do placówek rehabilitacyjnych.
  3. rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.):
    1. zgodnie z zaleceniami lekarskimi lub specjalisty z zakresu rehabilitacji ruchowej lub fizjoterapii;
    2. współpraca ze specjalistami w zakresie wspierania psychologiczno-pedagogicznego i edukacyjno-terapeutycznego zmierzającego do wielostronnej aktywizacji osoby korzystającej ze specjalistycznych usług.
  4. pomoc mieszkaniowa, w tym:
    1. w uzyskaniu mieszkania, negocjowaniu i wnoszeniu opłat;
    2. w organizacji drobnych remontów, adaptacji, napraw, likwidacji barier architektonicznych;
    3. kształtowanie właściwych relacji osoby uzyskującej pomoc z sąsiadami i gospodarzem domu.
  5. zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć, o których mowa w art. 7 nauka, zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze i rehabilitacja dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z późn. zm.).

Podstawy prawne

  • Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.

Rodzinny dom pomocy

W przypadku braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osoba wymagająca z powodu wieku lub niepełnosprawności pomocy innych osób może korzystać z usług opiekuńczych i bytowych w formie rodzinnego domu pomocy.

Rodzinny dom pomocy stanowi formę usług opiekuńczych i bytowych świadczonych całodobowo przez osobę fizyczną lub organizację pożytku publicznego dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu zamieszkujących wspólnie osób wymagających z powodu wieku lub niepełnosprawności wsparcia w tej formie.

Osobie, która potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.

Mieszkanie chronione

Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia, zapewniającą warunki do samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.
Na mocy nowelizacji ustawy o pomocy społecznej z dnia 18 lutego 2018, mają powstać schroniska dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi. Będą one przeznaczone dla osób bezdomnych, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej pomocy i opieki innych osób w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, a jednocześnie nie wymagają usług w zakresie całodobowej opieki, świadczonych przez jednostkę, zakład opiekuńczo-leczniczy lub zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach tymczasowe schronienie w schronisku z usługami opiekuńczymi będzie można przyznać osobie bezdomnej, która posiada decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej, na czas oczekiwania na umieszczenie w DPS, jednak nie dłużej niż na 4 miesiące.

Osobie wymagającej całodobowej opieki, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.

Dom pomocy społecznej

Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu (określonego rozporządzeniem Ministra), w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. Zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej „Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności.” Ustawa wprowadza też podział DPS-ów, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone. I tak np. osoby niepełnosprawne fizycznie nie powinny przebywać w tych samych domach pomocy społecznej, co osoby z niepełnosprawnością intelektualną czy przewlekle chore psychicznie.

Koszt pobytu w domu pomocy społecznej

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

  • mieszkaniec domu – koszt jego pobytu wynosi nie więcej niż 70% jego dochodu,
  • Małżonek mieszkańca (zstępni przed wstępnymi),
  • gmina, z której osoba niepełnosprawna została skierowana do DPS.

Rehabilitacja lecznicza – informacje ogólne

Rehabilitacja może odbywać się w warunkach ambulatoryjnych, domowych, ośrodka lub oddziału dziennego oraz stacjonarnych.

Fizjoterapia w warunkach ambulatoryjnych jest udzielana w cyklach do 10 dni zabiegowych (do 5 zabiegów dziennie); skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne musi być zarejestrowane w zakładzie rehabilitacji w terminie 30 dni od daty wystawienia.

Usprawnianie dzieci z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego do ukończenia 18. roku życia w formie ambulatoryjnej (w gabinecie, zakładzie rehabilitacji lub fizjoterapii) może odbywać się na podstawie jednego w roku kalendarzowym skierowania z poradni specjalistycznej, w którym zlecony cykl terapeutyczny nie może przekroczyć 120 dni zabiegowych i 5 zabiegów dziennie.

Rehabilitacja w warunkach domowych przysługuje świadczeniobiorcom, którzy ze względu na brak możliwości samodzielnego poruszania się nie mogą dotrzeć do świadczeniodawców udzielających świadczeń gwarantowanych w warunkach ambulatoryjnych, a wymagają rehabilitacji lub fizjoterapii. Zabiegi fizjoterapeutyczne w warunkach domowych są udzielane świadczeniobiorcom z zaburzeniami funkcji motorycznych spowodowanymi:

  • ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stanami po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) – przez okres do 12 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia;
  • ciężkimi uszkodzeniami centralnego i obwodowego układu nerwowego; uszkodzeniem rdzenia kręgowego – przez okres do 12 miesięcy od dnia powstania uszkodzenia;
  • chorobami przewlekle postępującymi w szczególności: miopatiami, chorobą Parkinsona, zapaleniem wielomięśniowym, rdzeniowym zanikiem mięśni, guzami mózgu, procesami demielinizacyjnymi, kolagenozami, przewlekłymi zespołami pozapiramidowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów;
  • chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych, po zabiegach endoprotezoplastyki stawu przez okres do 6 miesięcy od dnia wykonania operacji;
  • urazami kończyn dolnych – przez okres do 6 miesięcy od dnia powstania urazu;
  • osobom w stanie wegetatywnym lub apalicznym.

Czas trwania świadczenia rehabilitacji realizowanej w warunkach domowych dla jednego świadczeniobiorcy wynosi do 80 dni zabiegowych w roku kalendarzowym oraz nie więcej niż 5 zabiegów dziennie.

W przypadku uzasadnionym względami medycznymi i koniecznością osiągnięcia celu leczniczego, czas trwania rehabilitacji może zostać przedłużony decyzją lekarza zlecającego zabiegi, za pisemną zgodą dyrektora właściwego oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

Świadczenia gwarantowane w formie rehabilitacji leczniczej w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego, są udzielane świadczeniobiorcom, których stan zdrowia nie pozwala na rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, a nie wymaga całodobowego nadzoru lekarskiego i pielęgniarskiego.

Czas trwania rehabilitacji w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego wynosi:

  • w przypadku rehabilitacji ogólnoustrojowej, w tym rehabilitacji dla określonej grupy pacjentów, w szczególności po leczeniu raka piersi, ze stwardnieniem rozsianym, dysfunkcją ręki, z obrzękiem limfatycznym o różnej etiologii i umiejscowieniu – od 15 do 30 dni zabiegowych, średnio 5 zabiegów dziennie (z możliwością przedłużenia w warunkach jak powyżej), a dla pacjentów z obrzękiem limfatycznym – do 40 dni zabiegowych w roku kalendarzowym;
  • w przypadku rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego do ukończenia 18. roku życia (a dla osób z orzeczoną koniecznością kształcenia specjalnego lub upośledzonych w stopniu głębokim – do 25. roku życia) oraz w przypadku rehabilitacji osób z dysfunkcją narządu słuchu i mowy lub dysfunkcją narządu wzroku – do 120 dni zabiegowych w roku (z możliwością przedłużenia);
  • w przypadku rehabilitacji kardiologicznej – nie więcej niż 24 dni zabiegowych w okresie 90 dni kalendarzowych;
  • w przypadku rehabilitacji pulmonologicznej, z wykorzystaniem metod subterraneoterapii – czas rehabilitacji nie może być krótszy niż 14 dni zabiegowych i dłuższy niż 24 dni zabiegowe.

Świadczenia gwarantowane w formie rehabilitacji leczniczej w warunkach stacjonarnych są udzielane świadczeniobiorcom, którzy ze względu na kontynuację leczenia wymagają stosowania kompleksowych świadczeń rehabilitacyjnych oraz całodobowego nadzoru pielęgniarskiego.

Czas trwania rehabilitacji w warunkach stacjonarnych wynosi:

  • dla rehabilitacji ogólnoustrojowej – do 6 tygodni, średnio 5 rodzajów zabiegów dziennie (z możliwością przedłużenia);
  • dla rehabilitacji pulmonologicznej – do 3 tygodni (z możliwością przedłużenia);
  • dla rehabilitacji neurologicznej i kardiologicznej maksymalny czas rehabilitacji nie został określony.

Świadczenia z zakresu rehabilitacji leczniczej dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności są finansowane (od 1 lipca 2018) w wymiarze dostosowanym do potrzeb zdrowotnych danej osoby.

Więcej informacji:
http://www.nfz-warszawa.pl/dla-pacjenta/co-kazdy-pacjent-wiedziec-powinien/ehabilitacjalecznicza/

Podstawy prawne

  • Art. 59 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 poz. 1938, z późn. zm.);
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 roku w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. z 2018 poz. 465).